Gepubliceerd op 26-09-2017

Vierhonderd, De

betekenis & definitie

Vierhonderd, De - Oligarchische raad van 400 leden, die in 411 v.C., tijdens de Peloponnesische Oorlog de leiding van de Atheense staat tot zich trokken. De raad van 10 probouloi was niet bij machte geweest de situatie, na de ramp van Sicilië in 415 v.C., op te klaren en de oligarchen zagen nu de kans de democratie te kelderen.

Gematigden en oligarchen konden de Ekklèsia ervan overtuigen vijf burgers aan te wijzen, die er op hun beurt weer 400 aanstelden om als een Boulè op te treden. Hiertoe was de weg geëffend door het aangenomen voorstel om het volwaardige burgerschap voor te behouden aan 5000 burgers, die op grond van hun persoonlijke waarde en bezit de staat konden dienen. Dit was een bedekte aanslag op de democratie, want de Thetes en de Zeugitai werden aldus voor alle ambten uitgeschakeld. Trouwens, ook vele vooraanstaanden werden vermoord. In het geheim werd met Alkibiades onderhandeld; deze zou Perzië voor een bondgenootschap met Athene moeten winnen op voorwaarde van zijn eigen terugkeer en de vestiging van een oligarchie. De onderhandelingen sprongen af. Wat meer was, de Atheense vloot, voor anker bij Samos, vooral bemand met Thetes, bleef de democratie trouw. Bij Sparta’s aanval op Euboia zonden de Vierhonderd een contingent, dat een smadelijke nederlaag leed. Hierna intrigeerden meerdere leden van de Vierhonderd met Sparta om de overgave van Athene tot stand te brengen.

Doch Theramenes zette zich aan het hoofd van de gematigden en schakelde de Vierhonderd uit, in september 411 v.C. De 5000 trokken opnieuw alle macht aan zich, doch in 410 werd de democratie weer hersteld.

< >