Orakels in Griekenland - Delphi. Het orakel van Apollo in zijn tempel te Delphi was het vermaardste van de Oude Wereld. Deze plaats werd beschouwd als het centrum van de wereld (omphalos) en was in de prehistorische tijd waarschijnlijk de zetel van een aardgodheid. Apollo zou er de python, een monster, hebben verslagen en er zijn eredienst hebben gevestigd met Kretenzer priesters. Vandaar noemde men de priesteres, die de orakels meedeelde, de Pythia.
Al wie het orakel kwam raadplegen, Grieken of vreemdelingen, moesten zich, bij wijze van reiniging, baden in de heilige bron Kastalia en hun offers meebrengen. De massa van de kleine lieden kregen dan antwoord op hun vragen door middel van het trekken van een lot, doch de voorname en belangrijke raadplegers, vaak afgevaardigden van poleis of staten, kregen antwoord door de Pythia. Deze aanhoorde de vragen, terwijl zij in een toestand van extase verkeerde, waarbij men vast geloofde dat de god Apollo bezit van haar had genomen. Zij zat daarbij op een driepikkel in het adyton, het ‘heilige der heiligen’. Haar antwoorden - spreuken in verzen - werden door de priesters opgetekend en schriftelijk medegedeeld en verklaard.
Het orakel werd geraadpleegd door individuen (over huwelijk, kinderen, gezondheid, plannen, handelsonderneming enz.) zowel als door staten (over de opportuniteit van het aanvaarden van erediensten, oorlog, vrede, belangrijke transacties, de voornemens tot kolonisatie, het zoeken van de beste plaats en van de beschermgod voor kolonies, grondwet enz.). Meerdere malen grepen de priesters van Apollo door deze orakeluitspraken in het verloop van politieke gebeurtenissen in. Daarbij had Delphi een onvoorstelbaar belang als ontmoetingsplaats voor afzonderlijke Griekse staten tijdens de Pythische spelen (zie Agones), waarbij de toeschouwers de morele spreuken van de wijzen op het tempelfries gebeiteld zagen: ‘Ken uzelf en ‘Nooit te veel’. Zie Schathuizen.
Dodona in Epeiros had het oudste orakel van Griekenland, eerst van Dione, later van Zeus. Diens antwoorden werden opgemaakt uit het ruisen van de bladeren van de heilige eik. Reeds Homeros vermeldde in zijn Ilias (zang XVI, 234) het geslacht van de priesters, de Selloi, als beheerders van de orakelplaats. Ruïnen van de Zeustempel en van de hallen, waarin de pelgrims sliepen, zijn blootgelegd, alsmede het goed bewaarde antieke theater, en in de nabijheid, op de samenvloeiing van Acheron en Kokytos, de ruïnen van de poorten van onderaardse holen, waar zich voor de oude Grieken de toegang tot de onderwereld bevond. Zeus had ook zijn orakelplaats in de tempel van Olympia.
Andere orakelplaatsen: Apollo had nog meer orakelplaatsen, die in de oudheid beroemd waren, o.a. te Didy- ma en Klaros in Klein-Azië, in Lykië, in de streek van Troia, in Boeotië en in Phokis, meer bepaald te Abai. Askle- pios had in zijn Asklepeion van Epi- dauros vaak te antwoorden op vragen, die door zieken werden gesteld. Dergelijke patiënten werden in de tempelruimte te slapen gelegd en Asklepios beduidde hun dan, aan de hand van hun dromen, de wijze waarop zij verzorgd moesten worden en welke middelen ter genezing zij moesten aanwenden.
In Lebadeia (Boeotië) bevond zich de spelonk van het orakel van Tropho- nios, een legendarische figuur uit Orchomenos, die ter plaatse door de aarde verzwolgen werd en in een ondergrondse kamer geraadpleegd werd onder de naam van Zeus Trophonios. De orakels werden verleend door dromen of visioenen. Degenen die het orakel raadpleegden, moeten schrikwekkende geluiden gehoord hebben en waarschijnlijk hallucinaties hebben gehad, want ze verschenen bleek en ontmoedigd weer in de bewoonde wereld.
Ook door middel van dromen kwamen de antwoorden in het orakel van Amphiaraos te Oropos, een stad langs de grens tussen Boeotië en Attika, aan de zee. Amphiaraos was een legendarische held, die mee optrok met de Argonauten en de Zeven tegen Thebe, waar hij omkwam en door de aarde werd verzwolgen. Men richtte voor hem een heiligdom op te Oropos, waar hij geraadpleegd werd tegen betaling van negen obolen. Ingevolge een belofte, afgelegd tijdens zijn veldtocht in Griekenland maakte Sulla de belastingen van Oropos aan het orakel van Amphiaraos over.
In de tempel van Herakles te Bura in Achaia werd het orakel geraadpleegd door middel van loting of dobbelstenen. Het grootste niet-Griekse orakel was dat van Iupiter-Ammon in de Libische woestijn.
