Meneer Jansen heeft een huis gekocht. Zo’n bezit brengt risico’s mee.
Het is bijvoorbeeld mogelijk, dat het nieuwe huis in vlammen opgaat. In dat geval zou meneer Jansen het geld verliezen, dat hij voor het huis heeft betaald.Er is echter een mogelijkheid om dat risico aanzienlijk te verkleinen. Tegen betaling kan meneer Jansen namelijk iemand vinden, die bereid is het grootste gedeelte van het risico van hem over te nemen. Meneer Jansen kan met een onderneming een overeenkomst sluiten, waarbij deze zich verplicht hem het grootste gedeelte van het geld terug te betalen als het huis een prooi zou worden van de vlammen.
Het sluiten van zo’n overeenkomst noemen we het verzekeren van een huis tegen brand. De geschreven overeenkomst heet brandverzekeringspolis en de onderneming, die het risico van meneer Jansen overneemt, staat bekend als brandverzekeringsmaatschappij. Aan deze maatschappij betaalt meneer Jansen jaarlijks een premie: een betrekkelijk klein bedrag, waarvan de grootte afhankelijk is van de waarde van het huis.
Een brandverzekeringsmaatschappij zou niet in staat zijn huizen te verzekeren als ze wist, dat al die huizen zouden afbranden.
Maar het is nu eenmaal zo, dat de meeste huizen nimmer brandschade oplopen. Stel dat 100.000 huiseigenaars zich bij één maatschappij tegen brand hebben verzekerd. Stel ook dat 1000 van die huizen afbranden. De verzekeringsmaatschappij moet dan de waarde van 1000 huizen vergoeden. Ze hoeft echter geen cent te betalen aan de eigenaars van de 99.000 overige huizen. Het geld, dat ze van de eigenaars van die 99.000 huizen heeft ontvangen, stelt haar in staat te betalen voor de 1000 vernielde of beschadigde huizen.
Tegenwoordig zijn er allerlei verzekeringen. Voor elke vorm van tegenslag bestaat een mogelijkheid zich te verzekeren. Behalve de brandverzekering kennen we bijvoorbeeld: de ongevallenverzekering. Meneer Jansen kan een ongeluk krijgen. Als hij daarvoor verzekerd is, betaalt de verzekeringsmaatschappij niet alleen zijn doktersrekeningen maar keert ze hem ook een bepaald bedrag uit als hij van het ongeluk blijvend letsel overhoudt; de ziektekostenverzekering. Als meneer Jansen ziek wordt, kan hij niet werken en heeft hij dus geen inkomsten.
Is hij daarentegen verzekerd, dan keert zijn verzekeringsmaatschappij hem elke week of maand een bepaald bedrag uit, waarvan hij en zijn gezin kunnen leven. In een ziektekostenverzekering zijn meestal ook de kosten van dokter en ziekenhuis begrepen; de levensverzekering. Laten we veronderstellen, dat meneer Jansen getrouwd is en drie kinderen heeft. Als hij een levensverzekering heeft afgesloten, hoeft hij zich geen zorgen te maken over de inkomsten van zijn gezin als hijzelf mocht sterven. Als hij overlijdt, keert de verzekeringsmaatschappij aan de nabestaanden een bepaald bedrag ineens uit; de verzekering tegen wettelijke aansprakelijkheid. Als meneer Jansen zo’n verzekering heeft afgesloten, betaalt de verzekeringsmaatschappij alle schade, die Jansen zelf of een van zijn familieleden zou aanrichten. Overrijdt hij bijvoorbeeld met zijn auto een voetganger, dan betaalt zijn verzekering de dokters- en ziekenhuiskosten van het slachtoffer.