(anabaptisten), een radicale groep van de → Doopsgezinden in de Nederlanden, die meenden, dat de komst van het Godsrijk bespoedigd kon worden door wapengeweld; kregen de macht in Munster onder Jan van Leiden, die door afgezanten allen die deel wilden hebben aan dit Godsrijk, opriep naar Munster te komen. Duizenden trokken naar Amsterdam om zich in te schepen.
Ook in Amsterdam zelf kwam het tot een uitbarsting, waarbij de wederdopers het stadhuis bezetten. Het Rijk van Zion te Munster ging 1535 bloedig onder en ook in de Nederlanden werd de beweging gruwelijk onderdrukt. De oorzaken van de beweging liggen in de vervolging en de nood der tijden (overstromingen, misoogst, verval van de wolnijverheid door Engelse concurrentie, toenemende duurte): het was mede een sociale beweging, die op grond van de Bijbel een betere maatschappij nastreefde (christen-communisten). Zij werden zo bijzonder zwaar vervolgd, omdat ze het sacrament van de kinderdoop verwierpen, maar vooral omdat ze de maatschappij wilden hervormen.Litt. G.Grosheide, Verhooren en vonnissen der Wederdopers, betrokken bij de aanslagen op Amsterdam (in: BMIIG 1902); A.Hulshof. Extracten uit de rekeningen van het schoutambacht van Haarlem betr. Wederdoopers 1535—39 (in: BMHG 1920): G.Grosheide. Bijdrage tot de geschiedenis der Anabaptisten in Amsterdam (1938); A.F.Mellink. De wederdopers in de Noordelijke Nederlanden (1954); G.H.Williams, The radical reformation (1962); C.Krahn.
Dutch Anabaptists (1968): W.C.Keeney, The development of Dutch Anabaptist thought and practice from 1539-1564 (1968): K.H.Kirchhoff. Die Täufer in Munster 1534-35 (1973): A.F.Meilink. Amsterdam en de wederdopers in de zestiende eeuw (1978).
