straf tijdens de Republiek voltrokken door onthoofden met het zwaard, ophangen, verbranden, radbraken of verdrinken. In Nederland 1854 beperkt tot ophanging boven een valluik: 1870 afgeschaft door het liberale ministerie-Van Bosse-Fock.
In 1943 werd bij een Besluit van de in verband met de Duitse bezetting naar Londen uitgeweken Ned. regering de doodstraf weer in het burgerlijk strafrecht ingevoerd voor ernstige oorlogsmisdaden. In het Wetboek van Militair Strafrecht is de doodstraf gehandhaafd voor (vrijwel uitsluitend in tijd van oorlog) een aantal ernstige misdrijven, zoals militair verraad, desertie, niet nakomen van een bevel, plundering e.d. In België wordt doodstraf voorzien voor enkele zware misdrijven, maar in de praktijk wordt doodstraf altijd omgezet in levenslange dwangarbeid. Tussen 1944 en '47 vonden terechtstellingen met de kogel plaats van door het militair gerecht ter dood veroordeelden wegens landverraad, collaboratie met de vijand e.d.Litt. K.J.Frederiks, Het Oud-Ned. strafrecht (1918); R.C.van Caenegem. Gesch. van het strafrecht in Vlaanderen van de xie tot de xive eeuw (1954); D.A.Berents, Misdaad in de Middeleeuwen (1976).
