Geschiedenis Lexicon

H.W.J. Volmuller (1981)

Gepubliceerd op 03-08-2020

Bevindelijkheid

betekenis & definitie

stroming in het Ned. gereformeerde protestantisme, die de nadruk legde op de innerlijke beleving van het heil, dus een persoonlijke geloofservaring, het wel en wee van de eigen ziel. Begin 17e eeuw kende men in Nederland de door Engelse puriteinen beïnvloede bevindelijkheid (→ piëtisme), de zgn.

Nadere Reformatie. Als voorganger hiervan kan de predikant Wilhelmus → Schortinghuis (1700—50) beschouwd worden. Door de aard van deze beweging trokken vrome ‘gezelschappen’ zich uit het officiële kerkelijke leven terug en vormden kleine groepjes, de zgn. conventikels, waar men elkaar trachtte te stichten en de persoonlijke ‘bevindingen’ aan elkaar kon mededelen. De bevindelijkheid had aanvankelijk grote invloed op de → afscheiding van 1834. In sommige kringen van de Vrije Gereformeerden, Christelijk Gereformeerde Gemeenten en streeksgewijs van de Hervormde Kerk treft men deze bevindelijkheid nog aan.