stad in Zuid-Holland, aan de Lek, 6 uren gaans beoosten Rotterdam, 3 uren g. ten O. Z.
O. van Gouda, en 2 uren g. bezuidoosten Oudewater; 2800 inw.; rivierhaven; veel goud- en zilversmeden; eertijds was de zalmvisscherij van S. beroemd; het is de geboorteplaats van verscheidene personen van naam, o.a.: Olivier van Noort, de eerste zeeman, die de vaart rondom den aardbol gedaan heeft ; Klaas Louwerse Blom, die in 1549 den eersten windmolen uit Holland naar Spanje overbracht, en 1613 stierf. Volgens sommigen bestond S. reeds in 787; zooveel is zeker, dat S. gedurende verscheidene eeuwen eene belangrijker plaats is geweest dan Gouda; het was ook lang eene vesting. Het kasteel (Slol-te-S.) waarvan men reeds in 1300 gewag gemaakt vindt, en dat 1312 verbouwd werd, is 1577 afgebroken, zonder dat men weel waar het eigenlijk gestaan heeft. Het heeft nieltemiu eene treurige vermaardheid door den verschrikkelijken dood, dien de even ridderlijke als heldhaftige Albrecht Beiling onderging, toen hij, zijn eerewoord gestand doende, lerugkeerde naar de aanhangers van Jacoba van Beieren, die hem genoodzaakt hadden het kasteel over te geven (zie BEYLING). In 1375 is de gansche stad (met het pas in 1330 gebouwde CarmelielenkloosldV) eene prooi der vlammen geworden; in 1518 is S. nogmaals door eenen brand geteisterd, waardoor 320 huizen, 3 kloosters, 1 poort en 1 toren in de asch gelegd werden. In 1300 trachtten de Zeeuwen S. te bemachtigen, doch werden door de burgers van S. kloekmoedig afgeslagen. In 1389 leden de Schoonhovenaars in een bloedig gevecht tegen den bisschop van Utrecht de nederlaag. In 1426 werd S. weken lang tevergeefs belegerd door den stadhouder van Holland, en gedurende dat beleg deden de Schoonhovenaars bij menigen uitval wonderen van dapperheid. In Dec. 1488 werd het Kabeljauwsche S. aangetast door eene sterke Hoeksche krijgsmacht uit Rotterdam; doch de aanvallers werden genoodzaakt met een ontzettend verlies het hazenpad te kiezen. In ’t begin van den 80-j. oorlog werd S. verscheidene malen veroverd en heroverd. In de twisten der Remonstranten en Contra-remonslranten waren ook te S. de gemoederen dikwijls aan het gisten, en werd in den naam Gods menig werk des duivels verricht: op het stuk van godsdienstige verdraagzaamheid zijn de menschen altijd en overal eenerlei, helaas!
