benden avonturiers, die Frankrijk verwoestten in de XIV eeuw, onder de regering van Jan en onder die van Karel V. Deze C. waren aangeworven uit allerlei vreemdelingen, voornamelijk uit de Duitschers, die koning Edward van Engeland uit zijne dienst bad ontslagen na het traktaat van Brétigny (1360).
Door hunne strooptogten en geweldenarijen tot het uiterste gebragt, vereenigden zich de boeren onder den naam van Pacifères (d. i. vredebrengers), versloegen de C. in verscheidene gevechten, en dreven hen voor eenigen tijd uit elkander; spoedig evenwel staken de C. weder het hoofd op onder den naam van Tard-Vems(d. i. laatkomers), en versloegen in 1361 den graaf van La Marche (J. de Bourbon), die hen onvoorzigtiglijk had aangetast. Door Du Guesclin evenwel werd Frankrijk van de C. verlost, die nu naar Spanje togen, waar zij voor de partij van Hendrik van Trastamara streden tegen diens broeder Peter den Wreedaard.
