Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 21-10-2021

Dalberg

betekenis & definitie

een der oudste aanzienlijke geslachten in Europa, heeft vele beroemde mannen voortgebragt, waaronder:

(Karel Theodor Anton Maria, rijksvrijheer van), geb. 8 Febr. 1744 te Hernsheim bij Worms, aanvankelijk capitularis hij het aartssticht van Maintz, werd 1772 stadhouder van Erfurt, 1787 coadjutor van het keurvorstendom Maintz, alsook voor Worms en Constans, 1802 keurvorst van Maintz en aartskanselier van het duitsche rijk. In 1804 woonde hij te Parijs de krooning van Napoleon bij, en werd door dezen 1806 tot prins primaat van den Rijnbond en groothertog vanFrankforl benoemd, en koos Eugenius Beauharnais tot zijn opvolger in geval van zijn overlijden. In 1810 hield D. op prins der Kerk te zijn, en bekw'am nu de met het groothertogdom Frankfort vereenigde gebiedsgronden van Frankfort, Hanau, Fulda, Wetzlar en Aschaffenburg. In 1813 werden hem echter door de verbondene mogendheden al die bezittingen ontnomen, en behield hij enkel zijn aartsbisdom Regensburg, waar hij 10 Febr. 1817 stierf.

(Emmerich Joseph, hertog van), neef van den vorige, geb. 30 Mei 1773 te Maintz, trad eerst in keurmaintzer, vervolgens in badensche dienst, was gezant van Baden te Parijs, 1809 minister van buitenl. zaken in Baden, verliet dat land na den vrede, daar al zijne familie-goederen aan Frankrijk waren vervallen, en kwam 1810 te Parijs, waar hij zich liet naturaliseren, waarna Napoleon hem benoemde tot hertog en staatsraad. Als gunsteling van Talleyrand werd hij door diens invloed 1814 een der vijf regeringsleden, die het herstel der bourbonsche dynastie bevorderden. Als gevolmagtigd minister van Frankrijk woonde C. vervolgens met Talleyrand het congres van Weenen bij; na de tweede restauratie der Bourbons werd hij minister van staat en gezant bij het hof van Turijn; hij stierf 27 April 1833.

< >