Geographisch- historisch woordenboek

Servaas de Bruin, D. Noothoven van Goor (1869)

Gepubliceerd op 21-10-2021

Basilius

betekenis & definitie

1) B., bijgenaamd de Groote,geb.329 te Caesarea in Cappadocie, legde zich eerst op de regtsgeleerdheid toe, doch kreeg al spoedig een afkeer van al het wereldsche, en zocht 357 de afzondering in gezelschap van zijnen vriend Gregorius van Nazianze, en van prins Julianus, die later afvallig werd; zoodoende werd B. de insteller van het monnikenleven in Pontus en Cappadocie. Tegen zijnen wil werd hij 369 tot bisschop vau Caesarea verheven; hij was een ijverig bestrijder van de ketterij der Arianen, gaf zich veel moeite om tusschen de Grieksche Kerk en de Roomsche eene vereeniging tot stand te brengen,en verdedigde de regtzinnige leer ook tegen de ketters Apollinaris en Eustachius van Sebaste.

Hij stierf 379; gedenkdag in de grieksche Kerk 1 Januarij. In Rusland bestaan verscheidene monniken- en nonnenkloosters der Orde van den heiligen B. Ook in Italië bestonden vroeger, en in Sicilië en Amerika bestaan nog tegenwoordig,kloosters van dien aard, die de Orde der Basilianen vormen. De Orde van den heiligen B., waartoe bijna al de kloosters in het Oosten behooren, drong eerst omstr. 1057 tot het Westen door, en werd 1579 door paus Gregorius XIII gewijzigd. Tot deze orde behoorden Barlaam en Bessarion.2) B., bisschop van Ancyra, werd 360 door het concilie van Constantinopel afgezet en naar Illyrië gebannen, waar hij 362 den marteldood stierf.
3) B., bisschop van Seleuciain Isauriê omstr. 448, hielp op het concilie van Constantinopel de stellingen van Eutyches veroordeelen; hij werd later zelf van ketterij beschuldigd en door het concilie van Ephesus afgezet, doch doorbet concilie van Chalcedon weder aangesteld, daar men bevond dat hij eigentlijk toch regtzinnig indeleerwas.

< >