Huismerken werden door boerengeslachten als eigendomsmerken gevoerd en hielden oorspronkelijk verband met een erf of een hoeve. Alle gebruiksvoorwerpen en werktuigen werden van het merk voorzien evenals de oren van het vee en de zwemvliezen van eenden.
Het merk ging onveranderd over op de oudste zoon. Dat huismerken van vóórchristelijke oorsprong zijn, is bewezen. Bij het uitgraven van een nog in de aardheuvel liggend hunebed te Dithmarschen (Dld) kwam op de sluitsteen een merk te voorschijn. Vermoedelijk had het merk ook een magische betekenis. Het merkteken (eigendomsteken) stamt uit een tijdperk toen men nog niet kon lezen of schrijven. Later werd het min of meer gekerstend door er christelijke symbolen aan toe te voegen, zoals een kruis, miskelk of hostie. Ook onder een akte plaatste men wel eens zijn merk, indien de betrokken persoon zijn handtekening niet kon zetten. De geldigheid was gelijk aan die van een handtekening, al werd er door de notaris bij vermeld, dat het teken door de betreffende persoon zelf 'met den penne was getrokken'.
