Ewoud Sanders woordenboeken

Ewoud Sanders (2019)

Gepubliceerd op 19-02-2018

Sequoia

betekenis & definitie

reuzenpijnboom

De hertog van Wellington (z.a.) was 1,75 meter lang. Lindley bedoelde het dus figuurlijk toen hij op 24 december 1853, een jaar na de begrafenis van de beroemde veldheer, in The Garden Chronicle schreef: 'Wellington steekt net zo ver boven zijn tijdgenoten uit als de Californische boom boven alle woudbewoners. Laat daarom voortaan de naam zijn: Wellingtonia gigantea.' Lindleys voorstel vond gehoor en voortaan zou de sequoia, in 1853 voor het eerst in Groot-Brittannië geïntroduceerd, bekendstaan als wellingtonia.

Nog maar een paar jaar eerder, in 1847, was de reuzenpijnboom uit Californië door de Hongaarse botanist Stephen Endlicher vernoemd naar iemand die het eveneens zeer verdiende: de Amerikaanse Cherokee-Indiaan Sequoyah.

Sequoyah - spreek uit 'Sikwayi' - werd tussen 1760 en 1770 geboren in Taskigi in Tennessee. Hij had een Indiaanse moeder en een blanke vader, hoogstwaarschijnlijk de Engelse handelaar Nathaniel Gist. Naar hem noemde Sequoyah zich later, abusievelijk, George Guess.

Sequoyah leefde eerst als jager en pelshandelaar. Nadat hij door een ongeluk tijdens het jagen kreupel was geworden, werkte hij als schilder en zilversmid. Sequoyah las of sprak geen woord Engels, een taal die hij volgens sommigen nooit heeft willen leren. Wel kreeg hij steeds meer met blanken te maken en het verbaasde hem dat zij blijkbaar door middel van 'pratende papieren' met elkaar van gedachten konden wisselen.

Sequoyah besloot daarop iets dergelijks voor zijn stamgenoten te ontwikkelen. Dit zou de Cherokees minder afhankelijk maken van de blanken, meende hij.

De zilversmid begon in 1809 en experimenteerde eerst met pictogrammen. Hij werd bespot en ondervond veel tegenwerking, maar toen hij in 1821, na twaalf jaar werk, met behulp van zijn zesjarig dochtertje het nut van een geschreven taal aantoonde, werd zijn alfabet door een raad van Cherokee-leiders officieel aanvaard.

Het 86 lettergrepen tellende schrift was zeer eenvoudig te leren en werd binnen korte tijd op alle Cherokee-scholen onderwezen. Spoedig verschenen gedeelten van een bijbelvertaling en in 1828 volgde de eerste krant, de Cherokee Phoenix.

Sequoyah zou zich zijn leven lang met de verbetering van zijn alfabet bezighouden. Hij stierf in augustus 1843, vermoedelijk nabij San Fernando in Mexico.

Sequoia's behoren tot de grootste en oudste bomen op aarde. De General Sherman Tree - zo genoemd naar de Amerikaanse generaal die ook al een tank op zijn naam heeft staan - in het Sequoia National Park in Californië is ruim 83 meter hoog, heeft een doorsnede van negen meter en is drie- ˆ vierduizend jaar oud.

Enkele andere boomsoorten die naar een persoon zijn genoemd: afzelia, naar de Zweedse botanicus Adam Afzelius [1750-1837]; Anna Paulownaboom, zekere sierboom met violette klokvormige bloemen, naar de van oorsprong Russische prinses Anna Paulowna Romanow [1795-1865]; douglasspar, een veel gekweekte naaldboom, naar de Schotse botanicus David Douglas [1798-1834], die de boom in 1825 in het noordwesten van de VS ontdekte; de ignatiusboom, een boom met bittere (ignatius)bonen, die in Indië als geneesmiddel werden gebruikt, naar de heilige Ignatius, die het zaad van deze boom naar Indië zou hebben overgebracht; de napoleonwilg, een treurwilg, zo genoemd omdat het graf van Napoleon Bonaparte [1769-1821] op St. Helena ermee beplant was; en de weymouths-pijnbomen, een soort grote naaldbomen, vanuit Virginia naar Europa gebracht door de Engelse Lord Weymouth.