taai koekje, laarzen, sherry
Zonder Arthur Wellesley, de eerste hertog van Wellington, zou Amsterdam geen Waterlooplein hebben en London geen Waterloo-station.
Op 18 juni 1815 versloeg Wellington bij Waterloo met behulp van Nederlandse, Duitse en Engelse troepen de uit ballingschap ontsnapte Napoleon. De overwinning luidde een ware vernoemingsorgie in. Europa haalde opgelucht adem nu de Franse keizer was verslagen en om dit feit te gedenken werden talloze pleinen, boerderijen, gebouwen, kroegen enzovoort 'Waterloo' gedoopt.
Ook de hertog zelf kwam aan zijn trekken: de hoofdstad van Nieuw-Zeeland heet sinds 28 november 1840 naar hem, evenals een berg in Tasmanië‘. In het Nederlands kennen we de wellington als 'naam van zekere langwerpige enigszins taaie koekjes; bereid van amandelspijs en met een stuk ouwel aan de onderkant', voor 'een zekere soort van sherry' en voor 'tot de knie reikende laarzen'. Fransen en Engelsen noemen de sequoia (z.a.) ook wel wellingtonia en in het Engels kan wellington van alles betekenen: laars, hoed, jas, broek, ladenkast, kaartspel of een bepaalde grote geelwitte stoofappel.
Lang niet al die betekenissen hebben iets te maken met het leven van Wellington. Of hij een liefhebber was van amandelkoekjes met een stuk ouwel aan de onderkant is niet bekend. Wel droeg hij altijd hoge leren knielaarzen, zowel in het leger als tijdens zijn politieke loopbaan.
Dat zijn naam in een kaartspelletje voorkomt is ook geen toeval. De op 29 april 1769 in Dublin geboren Wellington bracht zijn schooltijd door in Eton, maar hij bleek geen studiebol en zat er voornamelijk aan de kaarttafel. Wie bij het kaartspelletje Napoleon op tijd 'Wellington!' roept, mag een bepaald aantal kaarten pakken en wint of verliest alles - een reële parallel met de slag bij Waterloo, waarover 'The Iron Duke' aan een vriend schreef: 'Het was een uiterst serieuze zaak - we hebben 30Ê000 man verloren. Het was a damned nice thing - meer op het randje dan je ooit in je leven hebt gezien. Mijn God!, ik weet niet of het was gelukt als ik er niet geweest was.'
Wellington stierf op 14 september 1852. De Britse politicus Palmerston zei over hem: 'Geen man leefde of stierf ooit in het besef van zoveel unanieme liefde, respect en hoogachting van zijn landgenoten.' Een rooskleurige voorstelling van zaken, want Wellington had ook veel vijanden en zei eens: 'Geen vrouw heeft ooit van mij gehouden, mijn hele leven niet.'
Wat Wellington overigens nooit heeft gezegd is: 'The Battle of Waterloo was won on the playing-fields of Eton'. Deze uitspraak werd verzonnen door de Franse schrijver Montalembert. Eton had helemaal geen playing-fields toen Wellington daar schoolging. Bovendien had Wellington een hekel aan deze kostschool. Toen hem in 1841 werd gevraagd iets bij te dragen aan een nieuw schoolgebouw in Eton, weigerde hij resoluut.
