Ewoud Sanders woordenboeken

Ewoud Sanders (2019)

Gepubliceerd op 07-02-2017

Neurie

betekenis & definitie

Neurie is in 1769 voor het eerst gevonden, in de betekenis 'jenever'. Vervolgens is het ook gebruikt voor 'sterke drank, borrel, slokje'. Het woord is in veel verschillende vormen en schrijfwijzen aangetroffen, zoals neuritje, nörreken, norretje, nörretjen, nörrie, nörrieken en nurrie. De herkomst is niet duidelijk. Sommigen brengen het in verband met neuriën 'mompelen, binnensmonds iets zeggen', naar het gemompel van de dronkenlap. Anderen wijzen op het i7<ie-eeuwse neuren in de betekenis '(slechte) wijn', weer anderen leiden het af van het Middelnederlandse nere 'levensonderhoud'.

Met name deze laatste twee verklaringen zijn weinig overtuigend, al was het maar omdat neurie in de betekenis 'drank, borrel' zoveel later gevonden is. Hoe het ook zij, Justus van Maurik gebruikte het woord in 1897 in een dialoog tussen twee Amsterdamse arbeiders, een gesprek dat overigens om halfzeven 's ochtends plaatsvindt: 'Zeg Hein, lus je 'n proppie?' 'Jongens neen! zóó vroeg en mijn maag is leeg. Neen! als ik bij meheer kom en hij ruikt het, dan ben ik er positief bij. Hij is dan viament tegen de neurie.' Aan het begin van deze eeuw werd een 'drankwinkel' in de Amsterdamse dieventaal een neuriespiese genoemd en een 'dronke- lap' een neurie bak. 'Stevig drinken' wordt wel neuriën genoemd, een werkwoord dat van de borrel naam is afgeleid. De borrel- naam zelf is onlangs nog gehoord in de Achterhoek.