Encyclopedie van Zeeland

Kon. Zeeuwsch Genootschap der Wetenschappen (1982)

Gepubliceerd op 24-11-2020

KRUININGENPOLDER

betekenis & definitie

1. Polder in de gemeente → Borsele; opgenomen in het → Waterschap de Brede Watering van Zuid-Beveland (opgericht 1959), thans → Waterschap Noord- en Zuid-Beveland; oppervlakte ca. 175 ha, hoogteligging gemiddeld 1,3 m + N.A.P.

De afwatering geschiedt via het gemaal Maelstede in de → Heer Janszpolder. Deze westelijke Zwakepolder werd bedijkt in 1506 door Heer Jan van Kruiningen. Hij werd aanvankelijk Heer van Kruiningenpolder genoemd en daarna, naar een latere ambachtsheer Maximiliaan van Bourgondië, heer van Beveren etc., Heer van Beverenpolder. Ook werd hij nu en dan aangeduid als Wester-Zwakepolder (→ Middel-Zwakepolder). De welen aan de westzijde van de polder getuigen van dijkdoorbraken (o.a. in 1511).De polder heeft behoord tot de heerlijkheden Nisse en Baarland/Oudelande/Bakendorp en tot de voormalige gemeenten Nisse en Baarland. Tot 1959 was hij aangesloten bij het waterschap de Buitenpolders van Nisse (opgericht 1847; → Rondepolder).

De Kruiningenpolder ligt onder één dijkage met de → Lange Nieuwlandpolder.

2. Polder in de gemeente → Reimerswaal, aan de Westerschelde (Zuidergat); opgenomen in het → Waterschap de Brede Watering van Zuid-Beveland (opgericht 1959), thans → Waterschap Noord- en Zuid-Beveland; oppervlakte ca. 1292 ha; hoogteligging 1,7 m N.A.P. tot 1,3 m + N.A.P.

De afwatering geschiedt via het gemaal Joh. Glerum aan de polder (2 electrisch aangedreven verticaal verstelbare gesloten schroefpompen; capaciteit elk 85m3 per minuut bij opvoerhoogte 4,0 m; bemalingsgebied 1705 ha; gesticht 1957).

In de polder liggen Kruiningen, → Hansweert (deels) en → Oostdijk (grotendeels). Te Hansweert mondt het → Kanaal door Zuid-Beveland uit in de Westerschelde; onder Kruiningen ligt de veerhaven ten behoeve van de veerdienst op → Perkpolder.

De Kruiningenpolder kwam in 1531 tot stand en vormt een herdijking door de heren van Kruiningen van bij de vloed van 1530 verloren gegaan gebied.

De polder, die calamiteus was van vermoedelijk 1808 tot 1865, inundeerde in 1808 (39 ha buitengedijkt) en bij de ramp van 1 februari 1953 (watervrij 25 aug. 1953), met in 1953 inundatie van het waterschap Waarde (→ Waardepolder) tot gevolg. In 1940 vond een militaire inundatie van o.a. de Kruiningenpolder plaats, teneinde tot een waterlinie tegen de Duitsers te komen. Tussen 1941 en 1949 werd in de polder een ruilverkaveling uitgevoerd, welke na de ramp van 1953 moest worden hersteld.

De Kruiningenpolder heeft behoord tot de heerlijkheden Kruiningen en Nieuwlande (als grens fungeerde de verdwenen Kruiningse Vliet) en tot de voormalige gemeenten Kruiningen en → Krabbendijke. Bovengenoemde Kruiningse Vliet was gevormd bij de inundatie van 1134 en werd aanvankelijk Vokkenkene genoemd. De Kruiningenpolder vormde tot 1959 met de → Oost-Inkelsche polder (Oost-Hinkelenpolder), waarmee hij sedert lang onder één dijk ligt, het waterschap Kruiningen (ca. 1468 ha). De noordhoek van de Kruiningenpolder, Kind van Trente geheten, zou zijn naam danken aan een kasteel, dat naar verluidt ter plaatse heeft gestaan.

LITERATUUR

Wilderom, Tussen afsluitdammen. Zuurdeeg, De Brede Watering, waterschap Kruiningen. C. Dekker, Zuid-Beveland. Roessingh, Buitenpolders van Nisse.

< >