(Aerne). Voormalig natuurlijk vaarwater op Walcheren, waardoor Middelburg vanaf de vroegste periode van haar bestaan (9e eeuw?) tot het jaar 1535 verbinding had met de open zee, de → Lemmel, bij → Arnemuiden.
Het riviertje wordt wel beschouwd als de voortzetting van een watergang, die ten oosten van Oostkapelle begon en langs Sint Laurens (Sint Laurensche watergang) naar Middelburg kronkelde. De Arne liep vervolgens ten noorden en ten oosten, tot aan de Kloosterpoort (Gistpoort) langs de oude, cirkelvormige stadskern (De Burg) van Middelburg en stroomde vandaar in een zeer bochtige loop naar het oosten, om via de buitengeul Het Slaecke, de Lemmel te bereiken.
Omstreeks 1100 werd de Arne bij Middelburg uitgediept en als haven geschikt gemaakt; het boveneinde werd afgedamd door de Dam. Langs de latere Arne lagen dijken die meermalen zijn doorgebroken; Middelburg was destijds een getijdehaven. Als haven heeft de Arne dienst gedaan tot 1535, in welk jaar de lange, bochtige vaarweg vervangen werd door een nieuwe, rechte haven (de zg. Lange Haven) van het einde der oude haven te Middelburg naar de → Welsinge. De oude Arneloop werd in 1536 ter hoogte van → Mortiere afgedamd, maar in 1795 weer geopend om het voorste gedeelte als spuikom te gebruiken, zoals eerder d.m.v. een spuisluisje in beperkte mate was gebeurd. Aangezien in 1808 de Arnedijk het begaf, werd door het stadsbestuur van Middelburg besloten tot afsluiting met een zeedijk.
Een deel van de oude Arne werd bij de aanleg van het kanaal door Walcheren (geopend in 1873) gekanaliseerd, waardoor o.a. vissersschepen uit de haven van Arnemuiden via het kanaal door Walcheren de zee konden bereiken.
De naam Arne is mogelijk een afleiding van het Noordnederlandse Aar met n-suffix; in ieder geval geen samenstelling met een persoonsnaam. De n-afleiding is even verbreid als ‘Aar’ zelf; vgl. de Italiaanse Arno, de Franse Arne en de Engelse Earn.
LITERATUUR
A.A. Beekman, De wateren, 236. D.P. Blok, Flussnamenforschung, 220. F.P. Polderdijk, De Arne. Schönfeld, Waternamen, 82-83. Walraven en Polderdijk, Kuststreek.
