Kunstmatig aangelegde en van het buitenwater afgesloten waterweg. Men onderscheidt: scheepvaartkanalen, waarin men de waterbeweging vrijwel geheel beheerst, om de verbinding te water tussen twee of meer punten mogelijk te maken en uitwateringskanalen, bestemd voor afvoer van overtollig binnenwater.
Een derde groep, bevloeiings of irrigatiekanalen, komt in Zeeland niet voor.Scheepvaartkanalen in Zeeland zijn:
a. Kanaal Terneuzen-Sas van Gent, als deel van de vaarweg naar Gent, gegraven in 1825/27, verbeterd in 1880/85, in 1895/1910 en laatstelijk aanmerkelijk verruimd in 1961/68; heeft bij Sluiskil een zijtak naar de Axelsche Sassing.
b. KanaalSluis-Brugge.dat in 1818 is gegraven, in 1858 doorgetrokken werd tot in de haven van Sluis en in 1940/45 bij de kruising met het Leopoldkanaal in België werd afgedamd.
c. Kanaal door Walcheren, tussen Vlissingen en Veere, gegraven als compensatie voor de Sloe-afdamming en opengesteld in 1873; heeft een zijtak (Arnekanaal) naar Arnemuiden en Nieuw en St. Joosland.
d. Kanaal door Zuid-Beveland, opengesteld in 1866 om een verbinding te maken tussen de Oosterschelde bij Wemeldinge en de Westerschelde bij Hansweert als onderdeel van de scheepvaartweg van Antwerpen en Gent naar de Rijn. Verbreed in 1936/38. Nieuwe verruimingsplannen zijn aan de orde.
In onderstaand staatje zijn de hoofdafmetingen van de Zeeuwse scheepvaartkanalen vermeld:
kanaal lengte in m kan.peil (K.P.) in m t.o.v. N.A.P. breedte op K.P. in m bodemdiepte in m t.o.v. N.A.P.
Terneuzen-Gent ca. 2.13 + ca. 150 11.40—
(Ned.ged.)
met zijtak naar Axelsche Sassing. 15000
2500 2.13 + 23 1.77—
Sluis-Brugge (Ned.ged.) 1100 1.56 + 27 0.94—
Kanaal door Walcheren 13600 0.90 + 60 6.55—
met zijtak Arnekanaal 29001)
32002) 0.90 + 23 3.00—
Kanaal door Zuid-Beveland 7600 0.26 + 62-82 6.24—
Goes-Goese Sas 5000 1.00 + 25 2.00—
Schelde-Rijn verbinding 3500 nog tij- 160 3.50— tot
gebied tot (Z.Bev.) voltooiing Oesterdam en Philipsdam 7.00—
1) naar Arnemuiden
2) naar Nieuw en St.-Joosland
Aanleg van het buitensluishoofd van de binnenkeer- en schutsluis in het Kanaal door Walcheren te Vlissingen (foto uit 1869).
e. Kanaal Goes-Goese Sas, havenkanaal van de Oosterschelde naar de havens van Goes. Aangelegd als voor waarde voor de bedijking van de Wilhelminapolder. Is in 1810 in gebruik genomen.
f. Schelde-Rijnverbinding, in 1967/76 in het grensgebied van Zeeland en Brabant gemaakte scheepvaartverbinding van Antwerpen naar het Volkerak.
De in Zeeland meest bekende uitwateringskanalen zijn hieronder vermeld:
