hieronder worden verstaan gebouwen, die vijftig of meer jaar geleden tot stand kwamen en die van algemeen belang zijn wegens hun schoonheid, hun betekenis voor de wetenschap of hun volkenkundige waarde. Om deze redenen worden die monumenten door het rijk op een lijst van beschermde objecten geplaatst, terwijl daarnaast ook gemeenten en de provincie met dergelijke lijsten zijn begonnen.
In het Monumentenjaar M75 telde Noord-Brabant 3756 monumenten, die op de rijkslijst waren vermeld; in totaal waren dat in Nederland 55.250. De Brabantse monumenten konden worden onderverdeeld in: kerken 322; kastelen 65: boerderijen 800; molens 97: overheidsgebouwen 26; objecten en delen van kerkgebouwen 30; woonhuizen 2.221; delen van woonhuizen 23; liefdadigheidsinstellingen 17; losse objecten 130; weg- en waterwerken 16; herbergen e.d. 9. Inmiddels zijn weer enkele tientallen hiervan door sloop of brand van de lijst afgevoerd, terwijl nieuwe gebouwen met name panden van de jongere bouwkunst aan de lijst werden toegevoegd.In 1986 telde Noord-Brabant in totaal 2.941 beschermde monumenten (6.8% van het Nederlands totaal), onder te verdelen in: kerkelijke gebouwen 275. objecten in en delen van kerkelijke gebouwen 57, kastelen 34, boerderijen e.d. 520, molens 117, openbare gebouwen 60. woonhuizen 1660. delen van gebouwen 29. liefdadigheidsinstellingen 30, weg- en waterbouwkundige werken 9, herbergen e.d. 12, losse objecten 64. verdedigingswerken 74.
