Encyclopedie van Noord Brabant

Anton van Oirschot (1985-1986)

Gepubliceerd op 20-10-2020

JAZZ

betekenis & definitie

op het gebied van de jazzmuziek heeft NoordBrabant een vooraanstaande plaats in Nederland weten in te nemen. Jazz, oorspronkelijk muziek van de negers in Noord-Amerika, heeft z’n bakermat in Afrika.

Omstreeks 1915-20 trok deze vorm van muziek ook in Europa grote belangstelling, er ontstonden in ons land diverse orkestjes van Nederlanders, zij het dat de muziek anders werd geïnterpreteerd dan in de Verenigde Staten het geval was. Vooral de New Orleans-, Dixieland- en Chicagostijlen werden hier gevolgd, maar daarnaast werd de jazz ook gebruikt in de amusementsmuziek. Aanvankelijk telde de jazzband trompet, trombone, klarinet, banjo, slagwerk en later ook piano. Er kwamen diverse soorten jazz naar voren, ook als hot-jazz en moderne jazz.In Brabant kende men verschillende bands, die al voor de oorlog naam maakten, zoals ,,The Men of the South”, maar vooral na 1945 ontstond er een hausse. Tot de oudste orkesten behoren The Storyville Jazz Band, The South Jazz Band; The Wooltown Jazzband e.a. Het geheel werd later meer verdeeld in jazz en geïmproviseerde muziek, wat jazz min of meer ook is.

Er zijn vele plaatsen waar concerten en workshops worden georganiseerd. Vanuit de Muziekschool in Tilburg worden workshops gehouden; in andere steden werden workshops wel door anderen georganiseerd en door de overheid gesubsidieerd, maar voor de jazzuitvoeringen heeft men het lang zonder overheidssteun moeten doen. In enkele gevallen kon een beroep op het zakenleven worden gedaan. Vele jazzclubs draaiden en draaien op eigen kracht, dank zij de inzet van de musici en de inbreng van het publiek. Voor bepaalde jazzevenementen is door de provincie Noord-Brabant wel subsidie verleend.

In 1981 werd de Stichting Brabantse Podia voor Jazz en Geïmproviseerde Muziek opgericht, waarin Eindhoven, Den Bosch, Tilburg en Baarle-Nassau samenwerken.

Zeer bekend in Noord-Brabant werd de in 1951 gestarte publiektrekker Jazz in Duketown, een driedaags festival voor enkele honderdduizenden jazzliefhebbers en met inbreng van tientallen groepen. Ook de moderne stijl komt daar aan bod. Befaamd is het Internationale Oude Stijl Festival in Breda, met binnenevenementen en buitenoptredens van jazzmusici uit een tiental landen. Hiermee werd in 1970 een begin gemaakt, met inbegrip van een jazzkroegentocht langs circa 24 café’s. Eindhoven is bekend om zijn jazzdagen die door de Eindhovense Jazzclub is opgezet en waarvoor de organisatie de Pi Jacobsprijs kreeg; Beek en Donk staat al vele jaren bekend om de jazzclub, evenals Baarle-Nassau. Jazz uit Tilburg werd weer een festival, tweedaags, waarin de muzieksituatie in Tilburg zo duidelijk mogelijk wordt belicht, en waarbij een van de nestors van de Tilburgse jazz, Nico Langenhuijsen, is betrokken.

Ook Paul van Kemenade met zijn kwintet en het Brabants Leerorkest is steeds van de partij. Van Kemenade won in 1984 de Podiumprijs, de belangrijkste Nederlandse prijs voor jonge talenten op het gebied van jazz en geïmproviseerde muziek.

In Bergen op Zoom kent men weer het Philip Morris Jazzweekend, waarmee in 1975 werd begonnen, mede door de Stichting Bergse Jazz Evenementen, meestal van blues tot moderne jazz. Aanvankelijk waren het de jazzclubs, die in zeer vele plaatsen zoals Tilburg, Haaren, Udenhout, Beek en Donk, Bergeyk, Breda, Eindhoven, ’s-Hertogenbosch, Sint-Michielsgestel en Esch, werden opgericht; hun taak werd geleidelijk aan meer overgenomen door de grotere, meer open georganiseerde jazz-festivals.