Encyclopedie van Noord Brabant

Anton van Oirschot (1985-1986)

Gepubliceerd op 20-10-2020

DIESSEN

betekenis & definitie

gemeente bestaande uit de dorpen Diessen met Baarschot en Haghorst; de gemeente telt 3.588 inwoners en is 2960 ha groot (1983).

Naam: de naam Diessen komt al naar voren in de tweede helft van de 3e eeuw. Op munten van keizer Postumus (258-268) en van keizer Carausius (286-293) staat de naam Hercules Deusoniensi. Blijkens een afbeelding van een tempeltje op sommige van deze munten zou de god Hercules er een heiligdom hebben gehad. Wapen: van lazuur, beladen met een beker van goud. (1818)

Geschiedenis: De slag bij Deuso, die plaats vond omstreeks 370, moet bij Diessen worden gelokaliseerd. Een groep Saksische plunderaars, die op terugtocht waren naar hun stamland, werden in Diessen overvallen en tot de laatste man gedood door de Romeinen.

In 712 schreef de priester Docfa een oorkonde, uitgevaardigd „in loco Dosne”. Hierin werden schenkingen omschreven, die St.Willibrordus ontving van een vooraanstaand Frankisch edelman, Engelbert, o.m. een deel van zijn bezittingen in Diessen, een hoeve met horigen, vrouw en kinderen. Eveneens in 712 schonk een monnik Ansbald te Waalre een sala en zes hoeven, met de daarop wonende horigen, familie en verdere bezittingen, gelegen te Diesne in pago Taxandrië. Deze schenking staat ook vermeld in het testament van St.Willibrordus van 726, waarin hij deze bezittingen overmaakt aan de abdij van Echternach. In 1100-1110 werden door aartsbisschop Frederik van Keulen de rechten van de kloostervoogd van Echternach te Diessen geregeld. Bij de bevestiging daarvan in 1611 door Victor IV blijkt dat Diessen reeds over een kerk beschikte, die door Echternach in 1234 overgedragen wordt aan de Abdij van Tongerloo, die de kerk tot 1830 heeft bediend.

De abdij goederen, in 1590 aan de bisschoppelijke tafel van ’s-Hertogenbosch toegelegd, werden later door de Staten aangeslagen. Na 1648 werden zij door de Staten-Generaal bij de Domeingoederen gevoegd. Toen werd ook de kerk gesloten. De katholieken van Diessen gingen tot 1672 ter kerke in een schuur onder Poppel. In 1672 werd het oprichten van een schuurkerk toegestaan. In 1798 konden de katholieken hun eigen kerk weer in gebruik nemen.

Diessen maakte deel uit van de heerlijkheid Hilvarenbeek, die voor de ene helft toebehoorde aan de hertog van Brabant en voor de andere helft aan het bisdom Luik. De prins-bisschop gaf die helft in leen aan een edelman, in de 13e eeuw, de heren van Herlaer, vervolgens het geslacht van Hom, in de 14e eeuw Rogier van Leefdael, vervolgens bij de heren van Petershem en de heren van Merode, tot 1668. Door gerechtelijke verkoop komt de halve heerlijkheid aan de familie De Cort, die deze in 1779 verkocht aan mr. Michel Hubert. In de Franse tijd werden de heerlijke rechten afgeschaft.

Middelen van bestaan: De agrarische beroepsbevolking neemt af. De vergroting van de produktieomvang is vooral in de eenmansbedrijven tot stand gekomen. De totale mannelijke agrarische arbeidskrachten bedroegen in 1959 nog 370, in 1977 was dit aantal teruggelopen tot 213; het aantal vrouwen in deze sector kwam op 143.

Monumenten: RK Kerk van St.Willibrord, bestaande uit driebeukig schip onder zadeldak met dwarsarmen, koor en toren; koor begin 15e. schip midden 15e, dwarspand begin 16e en toren begin 16e eeuw. Het kerkinterieur is gewijzigd in Waterstaatsstijl; pastorie Heuvelstraat 1, herenhuis eerste helft 19e eeuw. met bijgebouw; boerderijen, 17e eeuw (1658) Julianastraat 20: langgeveltype; Gijzelstr. 4 en 5 te Baarschot, boerderij met L-vormige plattegrond uit 1717 Baarschotsestraat, Baarschot. Recreatie: sportveldencomplexen met gymzalen in Diessen en Haghorst; in Haghorst twee maneges, overdekte schietbaan, zwembad op camping, trimbaan.

De gemeente Diessen is aangesloten bij het Stadsgewest Tilburg, waarmee in 1966 een begin werd gemaakt en waarin vijftien gemeenten samenwerken.

Overheidsinstellingen: gemeentehuis Willibrordusstraat 12: postkantoor Maternusstraat 23, Diessen; politiebureau Maternusstraat 25. Nutsbedrijven: Gas Intergas; Waterl.mij OostBrabant; elektr.mij PNEM.

Onderwijs: kleuterschool Haghorst; twee scholen voor basisonderwijs.

Sportaccommodatie: sportvelden.

Bron: Inf. gem. Diessen: Historie van Diessen.