Encyclopedie van Friesland

Prof. Dr. J.H. Brouwer (1958)

Gepubliceerd op 22-01-2020

POPTA

betekenis & definitie

Harlings koopmansgeslacht, afstammend van Tjebbe P. De naam P. werd gevoerd door zijn zoons en hun 1700 te Harlingen en Amsterdam uitgestorven takken en door het nageslacht van zijn dochter Lutske (1576-1659/63) bij Jacob Hendricksz, waaruit de advocaat Henricus P.

Het zgn. Struivingpoortje op de Nieuwestad te Lwd. bij zijn woning draagt nog zijn wapen.Zie: J. E. Elias, De Vroedschap van Amsterdam (1903); Ned. Leeuw (1928).

—, Henricus, jurist (Lwd. 3.5.1635-7.11.1712). Door zijn grote advocatenpraktijk zeer rijk. Kocht Heringastate te Marsum (1687). Stichtte hierbij het P.gasthuis voor oude vrouwen (geopend 1713).

Zie: A.W. Weissman, Het gasthuis van dr. P. en Heringastate (1912). Popta-schat. Collectie zilver behorend aan het P.slot en tentoongesteld in het Fr. Museum te Lwd. Aangenomen mag worden, na lange onzekerheid, dat Rintie Jans (sinds 1646 meester te Lwd.) de vervaardiger is.

Het grote bekken en het lampet (met jaarletter 1671), de kleinere schotel en kaarsesnuiter zijn voorzien van hetzelfde meesterteken (beker). De stijl der stukken doet denken aan het werk van de Amsterdamse meester J. Lutma. De voorstellingen op de grote schotel zijn ontleend aan prenten van H. Goltzius. —>Zilversmeedwerk.

Zie: Nav. 60 (1911), 533-5481 Oude kunst (1929/30), 184-191; Vr. F. xxxix (1948), 9-14.

Popta-slot of Heringastate te Marsum. Gesticht tussen 1500-25 door de Heringa’s; ingrijpend verbouwd (1631); aangekocht door H. P. (1687) i door deze 1712 vermaakt aan het Vrouwengasthuis of P.-gasthuis (gebouwd 1711-13).

Het slot werd 1906-08 geheel gerestaureerd en grotendeels herbouwd door J. F. L. Frowein. Torens met ui- of peervormige bekroning. Poortgebouw met wapens. Binnenhuisarchitectuur merkwaardig: zeldzame betimmeringen, mooie mantels; geeft een beeld van het leven van de i7de-eeuwse landadel.

Zie: A. W. Weissman, Het gasthuis van dr. P. en Heringastate (1912); Repert., 201-202.

< >