Mindervalide is, wie door lichamelijke en/of geestelijke belemmeringen lange tijd niet of slechts door speciale voorzieningen een hem passende ontwikkeling en maatschappelijke ontplooiing kan bereiken of behouden.
M. is dus: zoeken van geschikt werk (bijzondere bemiddeling), geven van de juiste medische hulp, bevorderen van sociale aanpassing; diverse deskundigen werken hierbij samen. De 1927 opgerichte Ned. Ver. tot bevordering van de arbeid voor onvolwaardige arbeidskrachten (A.V.O.), omgedoopt 1951 in Ned. Ver. Sociale Zorg voor Mindervaliden, heeft voor elke prov. één buitendienstambtenaar. De groei van het werk kwam na 1950. De A.V.O. telt in Frl. 24 afdelingen met een Prov. Raad. In 1953 begon de Stichting Revalidatie Frl. haar werk (revalidatie: het complex van maatregelen dat mindervaliden helpt tot en in een voor hen acceptabele ontwikkeling en maatschappelijke ontplooiing). Er is nauwe samenwerking tussen deze
stichting, de A.V.O., en de bijzondere bemiddeling van gewestelijke arbeidsbureaus. Revalidatiespreekuren te Lwd., Sneek, Heerenveen, Drachten, Harlingen, Dokkum, incidenteel te Buitenpost, Lemmer, Oosterwolde. De gem. diensten van sociale zaken zijn hierbij vaak vertegenwoordigd. In de Cornelia-Stichting te Beetsterzwaag worden ruim 50 meest door kinderverlamming of t.b.c. gebrekkige kinderen (tot 14 jaar) verpleegd.
Na de oorlog werkplaatsen voor mindervaliden te Lwd. (Leeuwarder Werkgemeenschap, 1946), Sneek (Pier de Boer Stichting, 1948), Dokkum (Mivar, 1949; Driegemeenten, 1953), Drachten (De Brug, 1950), Beetsterzwaag (De Schakel, 1952, met orthopedische afdeling voor beugel en prothesebouw), Oosterwolde (Ooststellingwerf, 1952), Heerenveen (Heerenveense Werkgemeenschap, 1950), Murmerwoude (Ons Belang, 1954), Surhuisterveen (De Stipe, 1952), Wolvega (Onze Werkplaats, 1954), Koudum (Z.W.-Frl., 1957), Harlingen (N.W.-Frl., 1956), Franeker (N.W.Frl., 1957). Werkplaatsen uit de drie N. provincies zijn verenigd in een Federatie van Werkplaatsen. In de meeste werkplaatsen zijn lichamelijk en geestelijk mindervaliden te werk gesteld; Lwd., Heerenveen en Oosterwolde hebben afdelingen voor vrouwen. De werkplaatsen trachten door loonopdrachten en eigen werk de sociale revalidatie der tewerkgestelden te bevorderen.
Een krachtige stoot aan dit werk gaf de Gem. Sociale Werkvoorzieningsregeling voor Handarbeiders (zgn. G.S.W.-regeling), volgens welke voor mindervaliden, die op de werkplaatsen een bepaalde arbeidsprestatie halen, een subsidie kan worden gegeven door het rijk tot 90 pct. der lonen. De zorg voor geestelijk mindervaliden wordt meest behartigd door instellingen voor geestelijke gezondheidszorg, o.a. de Sociaal Psychiatrische Dienst. De blindenorganisaties, verenigd in de Stichting Algemene en Individuele Blindenbelangen, werken nauw met genoemde instellingen samen. In elke prov. is een blindenbemiddelaar van het G.A.B., terwijl de stichting A.I.B. psychotechnisch onderzoek verzorgt. In Lwd. was een werkplaats voor blinden, thans opgenomen in de Leeuwarder Werkgemeenschap.
