Encyclopedie van Friesland

Prof. Dr. J.H. Brouwer (1958)

Gepubliceerd op 22-01-2020

HEKS

betekenis & definitie

Het woord H. is in het Fr. niet onbekend (hekse, hekserij), maar tsjoenster is de algemene aanduiding voor doorgaans oude vrouwen, over wie men zei dat ze, door een verbond met de duivel, mens en dier kwaad konden doen. Vroeger kende haast elk Fr. dorp een of meer H.en en nog voor enkele jaren bleek in de Wouden het geloof daaraan niet uitgestorven.

Over hekserij wordt in gedrukte literatuur het eerst geschreven in It libben fen Aagtje Ysbrants (1779). Meermalen zijn duivelbanners, waarzeggers, handkijkers e.d. vervolgd.

Maar Jac. Scheltema (Geschiedenis der H.en-processen) vond tussen 15161620 geen enkele veroordeling wegens toverij in de registers van het Hof van Frl. (in tegenstelling met bijv.

Groningen).