(Fr.: Beetstersweach, De Sweach; beets = beek, zwaag = weide). Hoofdplaats van Opsterland (1468 inwoners).
Bij B. hoort het vroegere dorp (Oud-) Beets, met een herv. kerk. Een openbare lagere- en een school voor chr. volksonderwijs, een lagere landbouwschool.
Van de vroegere herenhuizen zijn nog over: Lauswolt (hotel), Harinxma-state en Lycklemahuis. Het buiten Lijndenstein ingericht tot kinderziekenhuis der Cornelia-stichting (ca. 1910).
De roman van Sj. van der Schaaf: Abbingawâla, tekent het oude B., ook de roman Willem van Harpen’s leerjaren van A. J. ten Brink, speelt er, evenals Trije Tsjûgen van Sj.
Leiker en De wûndere simmer fan Jurrit Jongema van Sj. v. d. Schaaf.
Openluchttheater. Na W.O.
II krijgt B. als woon- en forensenoord betekenis. Deze kan nog groeien als de Rijksweg 43 klaar is.De bossen van B. en Olterterp behoren tot de mooiste van Frl. Grote afwisseling: opgaand loof- en naaldhout en hakhoutbossen. De bossen worden vaak door cultuurgronden onderbroken. Ook zijn er percelen heide en een aantal ‘dobben’. Deze ‘parel aan Frl.’s kroon’ is te danken aan de Fr. adel, die hier zijn buitenverblijven en landgoederen had en na 1800 op de heide en op bouwland bossen heeft aangelegd. De meeste bezittingen zijn geleidelijk in andere handen overgegaan.
Van O. naar W. vinden we ‘Olterterp’ en ‘Lauswolt’, beide eigendom van de Alg. Fr. Levensverzekering Mij., ‘Harinxma-State’ van B. Ph. baron van Harinxma thoe Slooten, de bossen van de ‘Van Teyens Fundatie’ en die van de ‘Cornelia-stichting’. Het gehele complex is ca. 1500 ha groot. Hiervan is de helft bebost.
In W.O. II is een groot deel van de oudste grove dennen- en fijnsparrenbossen geveld. Voor de herbebossing is veel gebruik gemaakt van Japanse lariks, douglasspar, fijnspar en sitkaspar. Het hakhout wordt ook grotendeels geleidelijk in naaldhoutbos omgezet. De bossen zijn bijna alle toegankelijk voor bezitters van een wandelkaart.
Zie: Reg. Leeuw. Cour., 44; Repert., 177; Leeuw. Cour. (13.11.1954).
