Economische encyclopedie

D.C. van der Poel (1940)

Gepubliceerd op 21-01-2020

Kapitaalvlucht

betekenis & definitie

Bij de beoordeeling van verplaatsing van kapitaal naar het buitenland in verband met economische of politieke onzekerheid ontgaan van dreigende belasting (belastingvlucht), devaluatie, enz. moet het verschil tusschen maatschappelijk en persoonlijk kapitaal nadrukkelijk in het oog worden gehouden. Maatschappelijk kapitaal, in de beteekenis van productiemiddelen, kan niet in eenigszins groote omvang vluchten.

Wel is dit het geval met kapitaal in de geldvorm en effecten. In het eerste geval vindt K. plaats door middel van belegging in het buitenland op korte of lange termijn, resp. in de vorm van banksaldi en aankoop van effecten, boven de normale omvang.

Hierdoor wordt koopkracht in de eerste plaats voor productieve doeleinden aan het land waaruit het kapitaal vlucht, onttrokken. Indien aangekochte buitenlandsche effecten in het binnenland blijven, dan blijven deze ook voor den fiscus bereikbaar en komen de inkomsten meestal ook als koopkracht aan de binnenlandsche economie ten goede.

Deze vorm van K. heeft dan ook voornamelijk plaats als voorzorgsmaatregel tegen de nadeelen van een dreigende devaluatie. Worden ook de betreffende fondsen in het buitenland bewaard, resp. daarheen uitgevoerd, dan kunnen deze daardoor, evenals buitenlandsche banksaldi, aan de controle van den fiscus worden onttrokken.

De meestal zeer „nerveuse”, d.w.z. in verband met wisselende economische en politieke verhoudingen snel verplaatste, vluchtkapitalen („hot-money”) vormen ook een gevaar voor de landen waar zij tijdelijk verblijven, daar zij als banksaldi een zeer onzekere basis voor operaties van de betreffende banken, en bij belegging in effecten een onzeker element op de beurs vormen. Bovendien vormen deze kapitalen door hun vaak plotselinge eenzijdige beweging een ongewenschte (onzichtbare) post op de betalingsbalans en een gevaar voor de stabiliteit van de betreffende valuta’s, temeer daar juist dreigende verzwakking van de valuta bij daardoor veroorzaakte K. met groote vraag naar buitenlandsche wissels, en als gevolg daarvan vaak ook goudverzending, gepaard gaat.

Nadat devaluatie een feit is geworden vindt in vele gevallen een belangrijke repatrieering van gevlucht kapitaal plaats.Maatregelen tegen K. raken in de eerste plaats het vrije internationale geldverkeer.

Hoewel juiste statistische gegevens omtrent de omvang van de K. in de verschillende landen ontbreken, is vooral de domineerende beweging van kapitaal in verschillende vorm (zie: ook Earmarked Goud) naar de U.S.A. duidelijk zichtbaar.

Lit. en Stat.: S. E. M.