Wijn & drank Encyclopedie

Jan Zellenrath (1979)

Gepubliceerd op 04-05-2021

Sardinië

betekenis & definitie

Rode en witte wijnen. Italiaans eiland in de Tyrrheense Zee

Dit bergachtige eiland voor de kust van Midden-Italië is het grootste van de hele Middellandse Zee, met uitzondering van Sicilië. Het werd al bewoond in de prehistorie en aangezien er verder niets kan groeien lijkt het heel aannemelijk dat de eerste bewoners er reeds aan wijnbouw deden.

Het landschap van Sardinië vertoont een merkwaardige, ruige aanblik. Het is een mysterie waar zijn bewoners - zeer individualistische mensen die klein van stuk zijn - oorspronkelijk vandaan komen. Enorme stenen monumenten zouden hier enige opheldering over kunnen geven, maar men heeft de betekenis ervan helaas nog niet kunnen ontcijferen. Zijn het graven van reuzen? Tovenaarshutten? De nuraghi - kegelvormige torens - die men overal op het eiland aantreft, schijnen de eerste bewoners oorspronkelijk als schuilplaats, uitkijkpost en vesting te hebben gediend.

De wijn neemt in de economische activiteit van het land een grote plaats in. Sardinië produceert ongeveer 2 miljoen hl wijn per jaar. Sommige wijnen zijn zoet, buitengewoon sterk en met een smaak die heel duidelijk te danken is aan de granietachtige bodem.

De wijnproduktie van Sardinië heeft sinds de jaren ’60 een oenologische revolutie ondergaan. Nieuwe druiverassen die vroeg worden geoogst om de zuurgraad ervan te behouden, controle van de gistingstemperatuur en een vroegtijdige bonding zijn de voornaamste tekenen die wijzen op een moderne vinificatie die de stijl en de kwaliteit van de wijnen van Sardinië volkomen heeft veranderd. In plaats van de zoete, volle wijnen van toen produceert men op het eiland nu goede rode en speciaal witte wijnen die juist fris en droog zijn. Deze lichte, iets prikkelende wijnen (CO2) zijn zeer populair bij de talloze toeristen die dit eiland massaal bezoeken, met name de Costa Smeralda, een vakantieoord aan zee dat door de Aga Khan rond Porto Cervo, Porto Rotondo en Cala di Volpe werd gebouwd en dat vandaag de dag misschien wel een van de mooiste vakantiegebieden van heel Europa is.

Vernaccia di Oristano (DOC)

De bekendste wijn van Sardinië, gemaakt van druiven die worden geplant rondom Oristano, in het dal van de Tirso die vanuit het midden van het eiland in westelijke richting naar de Golf van Oristano stroomt, waar hij uitmondt in de Middellandse Zee. Deze droge, sherryachtige, amberkleurige wijn heeft een alcoholgehalte van 16° en soms nog hoger, en een iets bittere nasmaak die echter snel verdwijnt. De met alcohol versterkte Vernaccia liquoroso is er in 2 typen: het zoete met een alcoholgehalte van 16,5°, en het droge met 18°. Wanneer deze wijnen 4 jaar op houten fust zijn gerijpt mogen ze Riserva worden genoemd.

Nuragus di Cagliari (DOC)

Een van de beste tafelwijnen, gemaakt van druiven die dezelfde naam hebben en in de omgeving van Cagliari worden gekweekt. Van de totale jaarlijkse wijnproduktie van Sardinië bestaat ongeveer 10% uit deze koppige, strogele wijn.

Vermeniino di Gallura (DOC)

Deze wijn is afkomstig van wijnstokken die worden geplant rondom Santa Teresa di Gallura, de noordelijkste plaats van het eiland die vlak tegen de berghelling aanligt, op een stuk grond dat weinig goeds belooft. Een droge, amberkleurige wijn met een alcoholgehalte van tussen 13° en 14° en niet al te veel distinctie. Jaarlijkse produktie: 600 hl.

Malvasia di Bosa (DOC)

Deze wijn wordt geproduceerd in zeer kleine hoeveelheden - gemiddeld amper 150 hl per jaar - van de Malvasia- en Seberu-druiven die worden geplant rondom Bosa op de westkust van het eiland, iets ten noorden van het centrum. De wijn heeft een alcoholgehalte van tussen de 15° en 17,5° en een aangename notensmaak; vergeleken met de Vernaccia is hij iets minder droog en heeft hij een rijkere, iets donkerder kleur. Een andere, van hetzelfde druiveras gemaakte wijn is de Malvasia di Cagliari (DOC), die heel licht naar geroosterde amandelen smaakt.

Oliena

Deze vrij droge wijn, gemaakt van de Cannonau- en Monica-druiven in de Nuoro-streek, heeft een granaatrode kleur.

Cannonau di Sardegna (DOC)

Mooie, robijnrode, droge of halfzoete wijn, gemaakt van de Cannonau-druif; er bestaat ook een rosé-versie van. Wanneer deze portachtige wijn met alcohol wordt versterkt geeft hij een voortreffelijke likeurwijn (Cannonau Liquoroso Dolce Naturale), alsmede een aperitief (liquoroso secco).

Dessertwijnen

Vroeger concentreerden de Sardiniërs zich voornamelijk op de produktie van dessertwijnen. Het behoeft geen betoog dat het warme klimaat van het eiland natuurlijk uitermate gunstig is voor de produktie van druiven die rijk zijn aan suiker, dus vol en zoet. De zoete rode Girö di Cagliari doet een beetje denken aan Port; hij wordt gemaakt van de Girödruif, die in de buurt van Cagliari wordt geplant. De Monica di Sardegna en de Monica di Cagliari (DOC) zijn ongeveer hetzelfde maar hebben een donkerder, bijna paarse kleur. Deze 2 wijnen kunnen een alcoholgehalte hebben van maar liefst 17°. De Nasco - een witte wijn die eigenlijk een uitgesproken goudgele kleur heeft - is gedeeltelijk befaamd om zijn bouquet dat doet denken aan de geur van oranjebloesem, maar ook om zijn ietwat bittere smaak. Sardinië heeft ook wat Muskaatwijnen, met name de Moscato di Sorso-Sennori (DOC) en de Moscato di Cagliari (DOC), die allebei dikwijls met alcohol worden versterkt.

→ ITALIË