Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 29-12-2019

Synthetische preekmethode

betekenis & definitie

is die methode, waarbij gesproken wordt over een nauwkeurig afgebakend onderwerp, dat naar logischen eisch is ingedeeld. Omdat bij de synthetische methode onderwerp en verdeeling een beheerschende plaats innemen, is er bij sommige homileten een conflict gekomen tusschen thema en tekst, en hebben zij onderscheid gemaakt tusschen een thematische en een textueele preek, waarbij dan de thematische een synthetische en de textueele een analytische preek werd.

Sommigen hebben de synthese zóó scherp genomen, dat eerst het thema met de verdeeling werd geformuleerd en daarbij een passende tekst werd gezocht, of één gedachte uit den tekst werd gegrepen en als thema geformuleerd, maar de andere deelen van den tekst met rust werden gelaten. Zoo handelden b.v.

Goebel, Vinet en Krauss. Deze opvatting van de synthetische methode is in strijd met één van de grondprincipia der Gereformeerde homiletiek, nl. dat de preek moet zijn bediening des Woords.

Indien we een keuze moesten doen, zou de eenvoudigste homilie, die is verklaring en toepassing van het Woord Gods, te prefereeren zijn boven een schoon gestileerde en door organischen bouw uitmuntende preek, maar die, hoewel ze Schriftuurlijke waarheden voordraagt, toch het karakter van bediening des Woords mist. Daarom is voor ons de synthetische preekmethode alleen te handhaven in den vorm van de analytisch-synthetische methode, zoodat eerst door analyse en exegese de tekstgedachten te voorschijn gebracht worden.

Nadat de hoofdgedachte van den tekst in het thema is geformuleerd, worden de andere tekstgedachten daaraan ondergeschikt gemaakt. Niets wordt object van synthese wat niet door analyse uit den tekst is verkregen.