Christelijke encyclopedie

F.W. Grosheide (1926)

Gepubliceerd op 29-12-2019

Steenbok

betekenis & definitie

I. Steenbokken zijn evenhoevige, herkauwende zoogdieren, die tot de familie der holhoornigen en tot het geslacht geit (capra) behooren.

Hun horens, zeer lang bij de mannetjes, veel korter bij de wijfjes, zijn geringd en achterwaarts gebogen. Ze hebben geen kinbaard.

Het wijfje wordt meer in ’t bizonder aangeduid met den naam van steengeit (Job 39 : 4; Spr.5:19). In het beklimmen van bergen worden ze misschien door geen enkel dier overtroffen (Ps. 104 : 18).

Den Israëlieten waren ze rein (Deut. 14 : 5). Het best bekend is de Alpensteenbok (capra ibex), die thans echter bijna geheel uit de Alpen verdwenen is en nog alleen in den Montblancketen en de daarnaast gelegen deelen der Penninische Alpen voorkomt.

De lichaamslengte bedraagt 1.5 en de hoogte 1 meter; de 13 centimeter lange staart is omhoog gericht; de horens van het mannetje zijn 80 centimeter lang. De haarkleur is bruinachtig.

De dracht duurt 5 maanden. De Alpensteenbokken voeden zich met gras, alpenkruiden, knoppen, bladeren en jonge takken van boomen, mos.

In den Romeinschen keizertijd werden dikwijls meer dan honderd tegelijk in de Alpen gevangen en naar Rome gevoerd.

Van de andere soorten noemen we nog slechts den Siberischen steenbok (capra siberica) in geheel Middel-Azië, en den Nubischen of Arabischen steenbok (capra nubiana), die rondom de Roode zee, in Palestina aan weerskanten der Doode zee (1 Sam. 24 : 3) en in Syrië leeft.

De inboorlingen noemen hem Beden. Hij is slanker en sierlijker dan de Alpensteenbok, heeft 70 centimeter lange horens, komt veel op den Sinaï voor en draagt daarom ook den naam van Sinaïsteenbok (capra sinaïtica).II. Steenbok (capricornus) is de naam van een tot den dierenriem behoorend sterrenbeeld aan den Zuidelijken hemel. Steenbok is ook het tiende hemelteeken, dat is het stuk van den zodiac tusschen 270° en 300° lengte, waarin vroeger het sterrenbeeld steenbok stond en waarin thans het sterrenbeeld schutter (sagittarius) gelegen is. Wanneer de zon in dit hemelteeken treedt (22 December), heeft zij haar Zuidelijksten stand en een declinatie van — 23° 27'. Dit punt heet winterzonnestilstandspunt en de parallelcirkel van — 23° 27' draagt den naam van steenbokskeerkring.