Een klein rond ding, klein als de rijm, op de aarde, over de woestijn, dat de kinderen Israëls vonden, toen de dauw was opgetrokken, waarvan zij zeiden: man hoe, d. i. wat is dat ? Waarop Mozes antwoordde: dit is het brood, hetwelk de Heere ulieden te eten gegeven heeft (Ex. 16 : 14 en 15). De Heere zorgde dat dit er dagelijks was, voor ieder een gomer per dag; een ieder verzamelde voor een dag zooveel hij mocht hebben, en hij die veel verzameld had, had niet over en die weinig verzameld had, had niet te min.
Maar men mocht daarvan niet bewaren tot den volgenden dag; bij overtreding van deze verordening wiesen er wormen in, en werd het stinkende. Op den zesden dag bevonden de inzamelaars tot hun groote verwondering dat elk twee gomer had ingezameld.
De volgende dag was de sabbat, dan zou er geen manna zijn op de aarde, Ex. 20:22 v.v. Het manna kon de hitte van de zon niet verdragen, daarom moest het des morgens worden ingezameld.
Men kon het malen met molens, fijn stooten in mortieren, koken in potten, en er koeken van bakken, en de smaak was, als de smaak van de beste vochtigheid der olie(Num. 11 : 8). En de kinderen Israëls aten manna veertig jaren, totdat zij in een bewoond land kwamen, totdat zij kwamen aan de pale van het land Kanaan (Ex. 16 : 35; Joz. 5 : 12).
Thans wordt nog op het sinaïtisch schiereiland een eigenaardig produkt aangetroffen van de tamarisk, dat veel schijnt overeen te komen met hetgeen de Schrift mededeelt omtrent het manna. Vooral als de spade regen rijkelijk is gevallen zweet de tamarisk in Mei en Juni een vocht uit als gevolg van de steek van een soort van schildluis.
Dit vocht vormt geelachtig-witte korrels, die op den grond vallen en ingezameld worden. Deze korrels hebben een zoete honigachtige smaak; ze zijn eenigszins gom- en harsachtig.
De Arabieren zamelen die ook tegenwoordig nog in en wel ’s morgens vroeg, omdat ze bij zonnehitte smelten.
Zij worden als genotmiddel gebruikt bij het brood.
Echter dit product vindt men alleen in Mei en Juni, ongeveer gedurende acht weken. Bovendien dit produkt kan niet gemalen, noch gestooten worden en de geheele opbrengst daarvan is maar zeer gering.
Moge er dus al eenige overeenkomst tusschen dit produkt en het manna zijn, de verschilpunten zijn te veel, dan dat men het zou mogen vereenzelvigen met dat hemelsche brood hetgeen God door een wonder aan Israël in de woestijn heeft gegeven.De Schrift noemt het manna hemelsch koren (Ps. 78 : 25) en Mozes zegt er van: de Heere liet u hongeren en spijsde u met het man, dat gij niet kendet, noch uwe vaderen gekend hadden ; opdat Hij u bekend maakte, dat de mensch niet alleen van het brood leeft, maar dat de mensch leeft van alles wat uit des Heeren mond uitgaat (Deut. 8 : 3). De Heiland wil de Joden van dit manna, het brood uit den hemel, leiden tot het ware brood uit den hemel, dat brood Gods is Hij, die uit den hemel nederdaalt en die der wereld het leven geeft (Joh. 6 : 32, 33, 49, 58). Mozes gaf Aaron het bevel een kruik te nemen, daarin een gomer vol manna te doen, en die te zetten voor het aangezicht des Heeren tot bewaring voor de geslachten Israëls (Ex. 16 : 33). Deze kruik was naar luid van den Hebreërbrief van goud (Hebr. 9 : 4). Als Gods volk na den terugkeer uit Babel een plechtigen vast- en bededag houdt dan prijst het den Heere en zegt onder meer: en Gij hebt hun brood uit den hemel gegeven voor hunnen honger en Uw manna hebt gij niet geweerd van hunnen mond (Neh. 9 : 15 en 20). In de Openbaring lezen wij in den brief aan Pergamus: die overwint, Ik zal hem geven te eten van het manna, dat verborgen is (Openb. 2 : 17).
Dit beeld is ontleend aan" het manna door den Heere in de woestijn aan Israël gegeven. Het manna spreekt van wat God geeft door bizondere werking, uit den hemel; derhalve van het wonderbare, heerlijke en goddelijke, waardoor voeding en verkwikking ontvangen wordt. Hiermede wordt te kennen gegeven de goddelijke vervulling van alle behoeften, onderhouding van het ware leven door zijn wondergave. Dat dit manna verborgen wordt genoemd, dient tot versterking van het begrip: goddelijk, wonderbaar en heerlijk.
De moderne uitlegging van het wonder dat God Israël het manna gaf houdt verband met het verschijnsel van de tamarisk boven medegedeeld. Zonder te letten op het vele waarin dit verschilt van het manna in de woestijn, wordt medegedeeld dat het produkt van de tamarisk oudtijds bij sommige godsdienstplechtigheden werdgebruikt. Daar, zoo volgt dan, fijne deeltjes van deze en dergelijke stoffen, door den wind opgenomen, soms hier en daar neervallen, kunnen deze mede aanleiding gegeven hebben tot de legende van het hemelbrood waarmede de Israëlieten zich veertig jaren gevoed hebben; alzoo een noot in de Leidsche vertaling bij Ex. 16 : 14.
