duidt het tegendeel aan van hetgeen rationeel, d. i. overeenkomstig de rede, is. Wat irrationeel is, is dus eigenlijk in strijd met de grondwetten van het menschelijk denken, als het principium van den voldoenden grond (dat er voor elke stelling een voldoende grond moet zijn) en het principe van de tegenspraak (dat twee contradictoir tegengestelde oordeelen niet tegelijk waar kunnen zijn).
Men zou kunnen meenen, dat deswege het irrationeele door alle denkers verworpen is. Toch is dit niet het geval. Soms wordt met allerlei aan de rede ontleende en met de rede bekrachtigde bewijsvoeringen een poging gewaagd aan te toonen, dat het irrationeele toch zijn reden van bestaan heeft. Men wil dan de rede in haar betrekkelijke waarde erkennen, maar beschouwt het wezen der dingen als een irrationeele streving en „den zin der dingen” als met de ratio in strijd.
Een dergelijk irrationeel standpunt is te verwerpen, omdat de rede al is ze verzwakt door de zonde en daarom vaak vijandig aan het geloof, toch de van God gegeven kenkracht is, om de dingen naar de menschelijke maat te begrijpen.
Irrationeel moet onderscheiden worden van suprarationeel, de rede te boven gaand. Een wonder is niet met de rede in strijd, maar gaat in zijn wezen, omdat er een rechtstreeksch ingrijpen van den oneindigen en almachtigen God is, de vatbaarheid van de rede te boven.
