Bijbels Lexicon

Karina van Dalen-Oskam & Marijke Mooijaart (2017)

Gepubliceerd op 11-05-2017

Toren

betekenis & definitie

Ivoren toren, verheven positie vanwaaruit men te weinig contact heeft met de dagelijkse realiteit.

In Hooglied 7:4 wordt de hals van de geliefde vergeleken met een ivoren toren: ‘Uw hals is als de ivoren toren, uw ogen zijn als de vijvers van Chesbon bij de poort Bat-Rabbim, uw neus is als de toren van de Libanon, uitziende op Damascus’ (NBG-vertaling; in de NBV, Hooglied 7:5, is sprake van ‘een toren van ivoor’).

’. Mogelijk was deze bijbelplaats de aanleiding tot het gebruiken van ivoren toren als symbool van zuiverheid en beschermende kracht. De tweede betekenis, van toepassing op mensen die zich sterk individualistisch gedragen en enigszins wereldvreemd zijn, is hoogstwaarschijnlijk in de negentiende eeuw uit het Frans overgenomen. Een relatie met de bijbel is hiervoor dan ook zeer onwaarschijnlijk.

Bijbelcitaat: Liesveldtbijbel (1526), Hooglied 7:4. Uwen hals is gelijc eenen yvorien toorne. (Statenvertaling (1637): Uwen hals is als een elpenbeenen toren.)

Gebruiksvoorbeeld: Ik heb vanuit een ivoren toren makkelijk praten. Het gaat erom dat de agenten op straat -- ik noem ze weleens ‘het smoel van de organisatie’ -- goed kunnen functioneren. (Meppeler Courant, feb. 1993)

Gebruiksvoorbeeld: Mede dankzij dit soort uiteenlopende studierichtingen -- onder andere: kunst- en kunstbeleid, amerikanistiek, sociolinguïstiek, vrouwenstudies, vertaalwetenschap, lexicologie, bedrijfscommunicatie, cultuureducatie -- kan de universiteit van ivoren toren worden tot een ‘open werkplaats met lage drempels’. (NRC, apr. 1994)

Gebruiksvoorbeeld: De omschrijving van de 3-6-9 als een negenjarige lening is een financiële logika uit een ivoren toren. Wat nu een koopje lijkt, kan over drie jaar een miskoop blijken. (De Standaard, nov. 1995)