gemeen - bijvoeglijk naamwoord uitspraak: ge-meen 1. bedoeld om te benadelen of te kwellen ♢ het is een gemene streek dat je die poes zo plaagt 2. hevig, heel erg ♢ het is vandaag gemeen koud buiten 3. van meer mensen, gezamenlijk ♢ we hebben gemeen dat we altijd vroeg opstaan...

Gemeen (Het) is de naam, die gegeven wordt aan het graauw, de heffe des volks, de bewoners der stads-achterbuurten. Het bijvoegelijke naamwoord gemeen heeft om die reden de beteekenis van laag, onkiesch en slecht, ofschoon het ook wel gebruikt wordt in den zin van gewoon of dagelijksch en in dien van algemeen. Zoo had men weleer de Broederschap des gemeenen levens, en de kruidkunde noemt wel eens eene plant gemeen, die algemeen verspreid of bekend is. Dat gemeen oorspronkelijk in deze of meer gu...

Het begrip gemeen heeft 2 verschillende betekenissen: 1. gemeen - GEMEEN, bn. bw. (-er, -st), gemeenschappelijk aan meer dan één eigen of toebehoorende: voor gemeene rekening, op gemeene kosten, voor gemeenschappelijke rekening, op gezamenlijke kosten; — gemeene muren, gemeene slooten enz. waarop de eigenaars van belendende erven gelijk recht of gelijkelijk betrekking hebben; — gemeene zaak met iemand maken, met hem gemeenschappelijk handelen, zijne partij kiezen: &m...

De oorspronkelijke betekenis van dit zeer oude woord is: gemeenschappelijk. In die zin zeggen wij nu nog: gemene zaak met iemand maken, de gemene haard enz. Daaruit vloeit voort: niet bijzonder, gewoon, alledaags. Zo spreekt men van de gemene man, een gemeen soldaat. Uit de betekenis: alledaags ontstond die van: waardeloos, gering van hoedanigheid, slecht in z’n soort. Zo kan men spreken van: gemeen weer. En dan zijn wij al heel dicht bij de meestal aan het woord gehechte betekenis: laag,...

bn. en bw. (gemener, -st), I. bn., 1. gemeenschappelijk, aan meer dan één eigen of toebehorend: gemene muren, gemene sloten nz., waarop de eigenaars van aangrenzende erven gelijk recht of gelijkelijk betrekking hebben; gemene zaak met iemand maken, met hem gemeenschappelijk handelen, zijn partij kiezen; gemene averij, averij die ten laste komt van schip, vrachtpenningen en lading gezamenlijk; (rekenkunde) een gemene deler, gemene maat, een deler, maat enz., die aan twee of meer g...

(gə'me:n) I. bn. en bw. (gemener, -st) 1. meer dan één gezamenlijk eigen, toebehorend, betreffend : goed; een gemene muur tussen twee woningen; gemene zaak; voor gemene rekening; op gemene kosten; de gemene vijand; zij hadden alles -; met iemand iets -s hebben, dezelfde hoedanigheid hebben als hij of met hem iets te maken hebben. →: Broeders van het gemene leven, deler, naam, zaak. 2. Veroud. gezamenlijk. 3. openbaar, publiek : goed; het kerkhof; een gemene weide; iets...