pruikestandaard van faience beschilderd met décor persan, eind 17de eeuw.
Niello-techniek wordt ook toegepast om tekeningen op metalen voorwerpen meer zichtbaar te maken. Het niello is een zeer oude techniek, die in hel Verre Oosten haar oorsprong had. Nien hao (Chin.). regeringsmerk van de Chinese keizers waarmee de keramiek uit hun regeringsperiode gemerkt werd. voor het eerst toegepast tijdens de regering van keizer Yung Lo (1403-1424). De nien hao's bestaan meestal uit tw ee rijen van drie boven elkaar geplaatste Chinese karakters (het /gn. zesmerk). Het bovenste merk van de rechterkolom betekent groot (ta). het tweede hieronder geeft de dynastie aan. het derde en het bovenste links vormen de naam van de keizer; de twee resterende karakters van de linkerkolom betekenen; periode (nien) en gemaakt (chili). Uit vier karakters samengestelde nien hao's zijn zeldzamer.
Meestal zijn de nien hao's evenals het Chüan of zegelmerk dat onder keizer Yung Chcn (Ch'ingdynastie) in gebruik was in onderglazuurblauw in één of twee concentrische cirkels geschilderd. In de Chlng-dynastic komen zij ook voor in rood. zwart of goud gepenseeld. Vermoedelijk uit eerbied voor hel schitterende porselein uit de 15de en I6dc eeuw schilderden porsclcinschilders uit de Ch'ing-dynastie de nien hao's van de Ming-keizers op het door hen vervaardigde porselein. Men dient daarom bij de datering van Chinees porselein niet uitsluitend op de nien hao af te gaan. maar ook te letten op vorm. scherf, glazuur en decor. Nien hsi-yao, in 1726 benoemd door keizer Yung Chcn (1723 -1735) tot directeur van de keizerlijke fabrieken van Ching-të-Chên. een functie die hij tot 1736 zou bekleden. In deze jaren verliet slechts porselein van de hoogste kwaliteit de ovens van Ching-tê-chên: zelden vertoonde het glazuur een fout.
Prachtig zijn dan ook de in deze periode ontstane monochrome glazuren, zoals o.a. het clair de lune en hctchün yu (roodborstci-glazuur. groenachtig met rode spikkels). Onder zijn leiding ontwikkelde zich de tendens om vroegere stijlen te imiteren: de kopieën van Sung-keramiek uit deze lijd zijn nauwelijks van de originelen te onderscheiden. Bijzonder fraai zijn ook de imitaties van Hsiian Tc- en Ch'eng Hua-blauwwit porselein. Door sommige kenners wordt de toepassing van roze email aan hem toegeschrcven. door anderen echter aan T'ang Ying. zijn assistent en later directeur.
Niervormige meubelen, modeverschijnsel uit de overgang van rococo naar classicisme tijdens de tweede helft van de 18de eeuw. Dc nier- of boorworm (Fr. rognon of haricot) knoopt aan bij het enigszins terugwijkende profiel van de lagere Rcgcnce- en rococo-mcubelen zoals tafels. bureaus, commodes enz., een lijn die als vanzelf aansluit bij de ingebogen zijde van een niervormige omtreklijn. Dc niervorm leende zich slechts voor meubelen die niet tegen de muur kwamen te slaan: het zijn dan ook altijd vrijstaande en doorgaans zeer kleine meubelen (tables ambulantes, waaraan deze tijd overigens zeer rijk is) die a rognon of a haricot werden uitgevoerd, meubelen als werk-, thee-, beden toilettafeltjes. gigognes. damesbureautjes e.d. In banken wordt de niervorm eveneens aangetroffen (paphos). Ook in Engeland en Amerika is de niervorm lange tijd zeer algemeen geweest; beroemde cabinct-makers als Chippendale en Sheraton hebben er dankbaar gebruik van gemaakt, en nog tot in de 19de eeuw kan men kidney tables, -benches. -desks enz. tegenkomen.
Nieuwer-Amstel, r Amstel-porselein. Nikkeliegering, r Argentaan.
Nilson. Johann Esaias (1721 1788). Du. prentkunstenaar, wiens gravures veelvuldig werden gekopieerd voor de decoratie van porselein in de manufacturen van Ansbach. K iel en vele andere Duitse porseleinmanufacturen.
Ninsei (gest. 1699). beroemdste Japanse pottenbakker van wiens leven weinig meer bekend is dan dat hij zich Nonomura noemde naar zijn geboorteplaats in het district Tamba, en dat hij in de omgeving van Kyoto een oven bezat. Hoewel Ninsei een groot bewonderaar was van de Chinese keramische kunst en daar veel van heeft geleerd, ontwikkelde hij een zeer persoonlijke stijl die bepalend is geworden voor de Japanse pottenbakkerskunst.
Nodus (Lat., knoop), knopvormige verdikking op de stam van glazen of dc schacht van kelken en bokalen die het vasthouden vergemakkelijkt en tevens een decoratic-element is. In dc knoop is soms een luchtbel ingeblazcn.
Noeud de ruban (Fr. noeud = knoop, strik en ruban — lint) iseen in metaal geciseleerd, in het vlak of in reliëf weergegeven gestrikt lint. dat een zeer karakteristiek ornament is voor dc Louis xvi-stijl.
Noordelijk Sung-celadon (duin yao). Chinees ccladon uit de periode van de noordelijke Sung-dynastie. Bruingrijze scherf, met vcldspaatglazuur en olijfkleurige of bruine tint. ontstaan door de oxidatie van het ijzer, dat het glazuur in geringe mate bevat. Het noordelijke Sung-celadon onderscheidt zich van het zuidelijke door iets forsere vormen, krachtige, ingegrifte tekening en een diepere kleur groen (olijfgroen tot donker grijsgroen) en vaak door een dof glazuur met haarscheurcn. De mooiste stukken dateren uit de Sung-periodc en werden vermoedelijk in de provincie Honan gemaakt. De decoratie vertoont gelijkenis met die van Yüeh-celadon. en wordt onder het glazuur ingesneden. bijv. bladeren en bloemen, maar ook plastische decoratie werd veel toegepast. Het verschil met Yüeh-celadon is te zien aan de onderkant van de voet, die bij het noordelijke Sung-celadon donkerbruin is.
Noppenglas, glas waarop na het blazen verhogingen (noppen, wratten) worden gesmolten van zeer verschillende vorm: rond, ovaal en onregelmatig, als druppels, druiven, rozetten of sterren. In dc Romeinse tijd in het Rijnland en België voorkomend. In Duitsland in de 15de eeuw c.v., alwaar Krautstrunk genaamd; ook in Luiken I iollandindc 17deeeuw. De noppen waren niet geheel zonder functie: in dc tijd dat ze in zwang waren werd het voedsel hoofdzakelijk met de vingers gehanteerd; een noppenglas bood meer houvast en bleef schoner. De noppen op gotische glazen zijn doorgaans verticaal gerangschikt, op renaissanceglazen echter in diagonaal verband. Tot dc bekendste noppenglazen behoren de middeleeuwse Krautstrunk en berkemeier (met puntnoppen) en de uit de 16de en 17de eeuw stammende Spechter en roemer (met punt- of braamnoppen).
Northwood I. John (1837-1902). Eng. glasgraveur in Stourbridgc, Worcester. In 1873 voltooide hij zijn eerste successtuk, de Elgin-vaas (in het Lcamington Spa Museum in Warwickshire), versierd met een groep ruiters van het fries van het Parthenon (Elgin marbles). In 1876 won hij de prijs van £1000. . uitgeloofd door Riehardson & Webb, met een kopie van de Portland-vaas.
Norwieh-glazen, r Eynn-glazen.
Nostetangen nabij Drammen (Noorwegen). In 1741 werd hier een glashut gesticht onder patronage van Christiaan vi van Denemarken en Noorwegen. Er werden gebruiksvoorwerpen, flessen en vensterglas gemaakt. Voor het fijnere werk voor adellijke opdrachtgevers werden Duitse glasblazers en graveurs aangetrokken, terwijl glasblazers uit Newcastle-upon-Tyne dc Anglo-Vcnetiaanse glasstijl introduceerden. In 1760 kreeg de fabriek het monopolie voor de vervaardiging van tafelglas. Er werden glazen gemaakt die sterke gelijkenis vertonen met het das uit Newcastlc, met balusterstammen en
