Mensenrechten begrippenlijst

Amnesty International (2007)

Gepubliceerd op 04-06-2015

Dwangarbeid

betekenis & definitie

Dwangarbeid is het onder dwang, tegen de eigen wil in en onder bedreiging van straf arbeid moeten verrichten. Dwangarbeid is verboden, maar volgens het VN-verdrag (BuPo) zijn onder meer de dienstplicht, als straf opgelegde arbeid en dienstverlening bij rampen daarvan uitgezonderd.

Dwangarbeid in detentie komt veel voor. In China, Vietnam, Noord-Korea en Myanmar zijn bijvoorbeeld talloze mensen tewerkgesteld in heropvoedings- of werkkampen. Hedendaagse organisaties tegen slavernij ijveren ook tegen vormen van horigheid die bijvoorbeeld ontstaan doordat landarbeiders, vaak al vanaf hun geboorte, gebonden zijn aan een landeigenaar bij wie zij in de schuld staan.

Illegalen of slachtoffers van mensenhandel zijn makkelijk tot arbeid te dwingen. Volgens een rapport van de ILO uit 2005 zijn wereldwijd zo'n 12,3 miljoen mensen slachtoffer van dwangarbeid.

Amnesty komt in actie omdat gedwongen arbeid een schending van mensenrechten is. Amnesty laat het maken van investeringsbeslissingen over aan het bedrijfsleven, onder voorwaarde dat de bedrijven niet betrokken raken bij mensenrechtenschendingen. Dat risico bestaat echter zeker in bijvoorbeeld China, waar bedrijven ook zonder dat ze zich daar bewust van zijn gebruik maken van gedwongen arbeid. Werkkampen fungeren daar, onder een commerciële bedrijfsnaam, als 'gewone' bedrijven.

De Nederlandse Amnesty-afdeling publiceerde ten behoeve van bedrijven een Engelstalig rapport over dwangarbeid.