of enkelvoudige facetogen komen bij insecten zowel in de volwassen toestand als in het larvale stadium voor. Bij de imagines der meeste insecten vindt men de dorsale of primaire o. tussen de facetogen.
Hoewel de structuur van de dorsale o. sterk variëren, vindt men hierin toch i.h.a. een cornealens gevormd door de cuticula, waaronder de lichtgevoelige zintuigcellen gelegen zijn (retinula). De cornealens bezit in de regel een relatief grote opening en een geringe kromtestraal. de beeldvorming is waarschijnlijk zeer onvolkomen, het waarnemen van vormen m.b.v. dorsale o. heeft men niet kunnen vaststellen. Waarschijnlijk zijn de o. in de eerste plaats de dragers van de helderheidszin en registreren zij in het bijzonder verschillende lichtintensiteiten. Zij ondersteunen hierbij de functie van de facetogen. Op grond van hun structuur is het tevens waarschijnlijk dat zij in staat zijn tot het registreren van bewegingen. Laterale o. of stemmata komen bij de larvale stadia voor, b.v. bij rupsen, keverlarven, libellenlarven, enz.
Bij de larven van Cicindela (zandloopkever) zijn in elk der stemmata niet minder dan 6350 gezichtscellen aanwezig. Dgl. aantallen maken een vrij gedetailleerde beeldwaarneming mogelijk. Bovendien is het onderscheiden van kleuren m.b.v. stemmata geconstateerd. Op grond van hun structuur mag tevens worden verwacht dat afstandswaarneming mogelijk is.
