werd oorspronkelijk bereid op boerderijen in de omgeving van Leiden (Rijnland). Ze wordt gemaakt uit ontroomde melk. de vorm is plateylindrisch met iets uitgebogen zijkanten, gewicht 8 -12 kg.
Ze wordt gekruid met komijn, vandaar ook de namen komijnekaas en kruidkaas. In 1950 werd ze in het oude productie-gebied nog gemaakt op een 47-tal boerderijen. De productie bedroeg in 1949 ca 194.000 kg. de kaas valt in de rubriek 20 + , hoewel ze belangrijk meer vet bevat dan voor deze rubriek vereist is. de kaas wordt gemerkt met een afdruk van een paar gekruiste sleutels. Het is een langzaam rijpende, pikant smakende kaas: pas na 6 -12 mnd is ze goed rijp. In Friesl. wordt in de fabrieken ook L.k. gemaakt, bijna uitsluitend in de rubriek 40+ en in de vorm van Goudse kaas. In 1949 was de productie van fabriekskaas ruim 3,9 millioen kg.