Werktuig voor het uitstrooien van kunstmest in poeder- of korrelvorm. In een lange, op doorsnede trapeziumvormige bak op 2 wielen wordt de kunstmest gedeponeerd.
Door een verstelbaar strooi- en verdeelmechanisme aan de achterkant van de bak wordt de uit te strooien hoeveelheid kunstmest zo gelijkmatig mogelijk over het veld gestrooid. In de bak bevindt zich meestal een soort roerinrichting, die een regelmatige toevoer van de kunstmest bevordert. De werkbreedte van de machine is bij paardentractie 1,75-3 m, bij trekkergebruik tot 6 m. De wielen hebben een grote diameter (tot 1,50 m voor brede machines). Vaak worden luchtbanden van kleinere diameter toegepast.K. worden ai naar gelang het strooimechanisme onderscheiden in verschillende typen:
a. Met strooischijven. Onder in de bak bevindt zich een 2-delige as, waarop een groot aantal schuin staande strooischijven, die de kunstmest door een instelbare strooispleet in de achterkant van de bak naar buiten werken. De uit te strooien hoeveelheid wordt geregeld door een schuif in de strooispleet m.o.m. ver te openen.
b. Met strooiketting. Achter de bodem van de bak loopt een ketting zonder eind. Aan elke tweede schalm is een schuin op de bewegingsrichting staande vinger gemonteerd, die de kunstmest door een strooispleet naar buiten strijkt. De hoeveelheid wordt geregeld door verstelling van de strooispleet en van de snelheid van de ketting.
c. Met strooirol buiten de bak. De kunstmest wordt door een over de schuin aflopende bodem van de bak heen en weer gaande, getande schuif naar de strooirol gebracht. De laatste ligt buiten de achterkant van de bak, boven de schuine bodem daarvan. De bodem van de bak loopt buiten de achterkant van de bak door. Aan deze achterkant zit een verstelbare toevoerschuif voor de afstelling van de strooispleet tussen achterkant en bodem van de bak. De afstelling van de strooispleet bepaalt de uitgestrooide hoeveelheid kunstmest. Om de strooirol is een schroefvormige staaf gewonden, die de kunstmest over de rand van de bodem van de bak werkt.
d. Met strooiwals, die de bodem van de bak vormt. de achterkant van de bak vormt met de strooiwals een strooispleet, die m.b.v. een toevoerschuif kan worden ingesteld. Bij het draaien van de strooiwals komt de kunstmest door de strooispleet naar buiten. Boven de houten strooiwals ligt in de bak een ijzeren rol met uitsteeksels, de z.g. breekrol. De hoeveelheid kunstmest wordt geregeld m.b.v. een toevoerschuif en door het aantal omwentelingen van de strooi-as te wijzigen.
e. Met lattenbodem of met grote eterniet rol. Bij deze typen draait hetzij de lattenbodem, hetzij de eternietrol de kunstmest naar buiten, waar deze door een egelas - d.i. een as met tanden - wordt uitgeworpen. M.b.v. een toevoerschuif in de achterwand van de bak regelt men de hoeveelheid kunstmest.
f. Met strooizeven. De bodem van de bak wordt gevormd door een vaste plaat met dwarssleuven. Hierover bewegen 2 naast elkaar heen en weer gaande langwerpige strooizeven; daarboven ligt weer een vaste plaat met dwarssleuven, die zodanig is gemonteerd, dat de openingen van de eerste plaat tegenover de dichte delen van de tweede plaat staan. De tussen de 2 vaste platen tegengesteld aan elkaar heen en weer schuivende strooizeven werken de kunstmest door de dwarssleuven van de vaste platen omlaag en naar buiten. De uitgestrooide hoeveelheid kunstmest wordt geregeld door de uitslag van de heen en weer gaande strooizeven te wijzigen.
g. Met ronddraaiende schotels. de bodem van de bak wordt gevormd door een aantal horizontale, ondiepe schotels, die voor de helft buiten de bak liggen. Door het draaien van de schotels wordt de daarop liggende kunstmest mee naar buiten genomen, waar een achter de bak liggende en boven de schotels draaiende egelas de kunstmest van de schotels strijkt. De hoeveelheid kunstmest wordt geregeld m.b.v. afsluitschuiven aan de achterwand van de bak en door wijziging van het aantal omwentelingen van de schotels.
De schotelstrooier wordt in steeds toenemend aantal in Ned. gebruikt, omdat alle voorkomende kunstmeststoffen er mee kunnen worden gestrooid en de reiniging eenvoudig is.
P. W. BAKKER ARKEMA.