De beplante oppervlakte van dit knolgewas, dat tot de fam. der Iridaceae behoort en inheems is in de landen rondom de Middell. Zee, bedraagt in Ned. ruim 200 ha.
Het sortiment wordt verdeeld in a) species-C. b) soort-C.
De laatste worden het meest geteeld.
Tot de species-C. behoren de in het wild groeiende vormen en hun hybriden, waarbij we onderscheid maken rassen (1) najaarsbloeiende, zoals C.speciosus BIEB., C.zonatus GAY.; en (2) voorjaarsbloeiende zoals C.chrysanthus HERB.. C. susianus KER. en C. vernus VANGUARD. Tot de soort-C. behoren de grootbloemige tuinvormen in de kleuren blauw, paars, lila, wit, bont en geel. de belangrijkste cultuurvormen zijn: ‘Remembrance’ (blauw), purpureus grandiflorus (paars), en ‘Yellow Mammouth’ (geel). De cultuur vindt plaats op zand-, zavel- en veengronden, die van zwak zuur tot zwak basisch reageren. C. verlangen geen zware bemesting.
Voorzichtig met stikstof, in verband met het optreden van ziekten. Geen verse organische meststof gebruiken. Het toedienen van uitsluitend kunstmest is aan te bevelen.
Planttijd:
Sept. (species-C.) en Oct.-Nov. (soort-C.). Het gewas vraagt weinig cultuurzorgen tijdens de groei. Het onkruidvrij houden is één van de belangrijkste maatregelen, daar de C. erg gevoelig is voor wieden.
Rooitijd:
Juni. In natte toestand schonen, d.w.z. het afdraaien der leeggezogen moederknol, waarna de sortering in leverbaar en plantgoed plaats vindt. Een twaalftal schimmelziekten kunnen optreden, o.m. Botrytis-rot, kwade grond’ (Sclerotium tuliparum). Ook muizen, eekhoorns, fazanten en kraaien kunnen het gewas aanzienlijk beschadigen.
Gebruikswaarde:
tuinversiering en huisbroei. Door hun rijke bloei en kleurvariaties neemt de belangstelling voor de species-C. belangrijk toe.
De soort C.sativus L. of saffraancrocus levert saffraan. De plant wordt daarvoor gekweekt in Frankr. en Spanje. Saffraan bestaat uit de gedroogde stempels der bloemen (Stigmata Croci, Ned. Ph. Ed. V).
Behalve als specerij vindt het toepassing als kleurmiddel en voor med. doeleinden. Saffraan bevat o.a. een weinig vluchtige olie, de bitterstof picrocrocine en de rode kleurstof crocine.
