Met 200 winkels op 2500 inwoners heeft Sluis waarschijnlijk de grootste winkeldichtheid in Nederland. Het trekt vooral Belgische kooplustigen. Dat verklaart waarom voor de introductie van de euro de meeste artikelen zowel in guldens als in Belgische francs zijn geprijsd. Andere belangrijke koopcentra in Zeeuws-Vlaanderen zijn Axel, Hulst, Oostburg en Sas van Gent.
Vanaf de 9de eeuw vormen hemelhoge kerktorens een 'Gloria in excelsis Deo' in steen en een teken van de kerkelijke macht. Eeuwen later gaf de opkomende burgerij in de Vlaamse steden en Noord-Frankrijk uitdrukking aan haar macht door de bouw van zogeheten belforten. In Sluis staat het enige belfort in Nederland.
'Een belfort is een in de Middeleeuwen, in vele vooral Zuid-Nederlandse steden gebouwde toren aan of bij een stadhuis of een markthal, waarin de stadsklokken hingen (later ook een uurwerk). De belforts waren zinnebeelden van burgertrots en gemeentelijke zelfstandigheid (haslinghuis).' Zo staat het in het Groot Woordenboek der Nederlandse taal, beter bekend als de Dikke van Dale. Deze taalautoriteit is genoemd naar Johan Hendrik van Dale, die in 1828 in Sluis werd geboren en daar in 1872 overleed. Van Dale was hoofdonderwijzer en later gemeentearchivaris. In 1864 bewerkte hij het Nieuw Woordenboek der Nederlandsche Taal, dat vanaf de tweede druk (in 1872) zijn naam kreeg. Op het Walplein staat zijn borstbeeld.
Terug naar het Belfort. Het rechthoekige gebouw met ingebouwde toren verrees tussen 1390 en 1393. Maar meteen na de voltooiing kraaide de rode haan en ging de gotische toren in vlammen op. Dertig jaar later begon de herbouw. In 1944 voltrok zich opnieuw een ramp, toen de terugtrekkende Duitse troepen de toren opbliezen. De herbouw duurde van 1945 tot 1960.
Het Belfort is tegenwoordig het huis van de gemeente. We vinden er een van de mooiste raadzalen van Nederland. De zaal heeft fraai houtsnijwerk, siersmeedwerk, gobelins en schilderijen van bekende meesters, onder anderen Van Dijck en Rubens.
Het Belfort fungeert ook als museum, met onder andere een verzameling prenten en gravures over de geschiedenis van Sluis. De toren is te beklimmen. Welgeteld 140 treden klimmen en draaien worden beloond met een fraai uitzicht over Zeeuws-Vlaanderen.
Op het Belfort staat Jantje van Sluis, een houten beeldje uit 1421. Met een hamer slaat hij de uren op vier klokjes. Volgens de legende waarschuwde hij op die manier voor naderende Spaanse troepen en redde hij de stad van de ondergang. Als door een wonder kwam Jantje in 1944 vrijwel ongeschonden uit de puinhopen. Hij brak alleen een been en nam na de herbouw zijn torenhoge ereplaats weer in.
Jantje van Sluis is een van de oudste speelwerken in Nederland. Het ventje prijkt ook op de lijst van de belangrijkste uur- en speelwerken in ons land. Tot die eredivisie rekent Monumentenzorg ook de torenuurwerken en/of speelwerken in de volgende monumenten: hervormde kerk, Schildwolde (Gr), 1598; hervormde kerk, Poppingawier (Fr), 16de eeuw; Nieuwe toren, Kampen (O), 1661; hervormde kerk, Dodewaard (G), 1754; Speeltoren, Monnickendam (NH), 1595; hervormde kerk, Winkel (NH), 15de eeuw; hervormde kerk, Zoeterwoude (ZH), 1722; Stadhuis, Tholen, 1590; Stadhuis, 's-Hertogenbosch (NB), 1651; Voormalig Dinghuis, Maastricht (L), 17de eeuw.
Sluis is het begin-/eindpunt van het Nederlands Kustpad naar het Groningse Nieuweschans (Lange-Afstand-Wandeling nummer 5). Door vijf verschillende trajecten van elk ruim 100 kilometer aan elkaar te knopen ontstond de langste gecombineerde wandelroute in Nederland (679 kilometer). Het Pieterpad van Pieterburen* (Gr) naar Maastricht* (L) is korter, maar bestaat wel uit één stuk. De routes lenen zich ook prima om in kortere etappes te worden geknipt.
