(na W.O. II) (< Eng. cold war) (pol.) niet-militaire conflictsituatie tussen twee mogendheden, met name het communistisch blok en het Westen (van 1946 tot 1991, de val van de Berlijnse muur). De term werd eigenlijk al voor W.O. II gebruikt maar vond pas ingang in 1946 (toen Churchill het had over het IJzeren Gordijn) en werd gelanceerd door de Amerikaanse publicist Herbert Bayard Swope. Columnist Walter Lippman maakte de uitdrukking evenwel populair. Sinds de jaren zestig van de twintigste eeuw ook gebruikt voor een economische en politieke oorlog tussen twee partijen (bijv. regering en vakbonden).
• ons bedje was toch zo heerlijk gespreid
een a-bom ons kussen een koude oorlog
onze matras een h-bom ons laken… (C. Buddingh: Het geïrriteerde lied. 1941)
• De nieuwe oorlog is een nieuwe uitgave van de oude politieke oorlog. Hij ontwikkelt zich tussen de passies vaneen zenuwoorlog en die vaneen burgeroorlog tot de zogenaamde „koude” oorlog. (Eindhovensch dagblad, 04/12/1947)
• Het motto van het boek ‘Vreest niet’, dat zijn voortzettingvindt in het Christuswoord: ‘Vreest niet, Ik ben het. In de wereld hebt Gij angst, maar weest getroost, Ik heb de wereld overwonnen’, en het nabericht, dat dit boek begonnen werd in de zomer van 1931 en beeindigd werd in de zomer van 1940, gedurende de heerschappij van Jupiter en Saturn, wijzen er maar al te duidelijk op, dat Bergengrün zijn boek voor zijn tijdgenoten als een waarschuwing en een troost bedoeld heeft, die ook nu, in het jaar van de ‘koude’ oorlog nog niets van zijn betekenis heeft ingeboet... (tijdschrift Golfslag. Jaargang 2. 1947-1948)
• De nawerking van de radioactiviteit maakt het atoom-terrein immers lange tijd onbegaanbaar. In de toekomstige oorlog zullen de legers optreden op dat gebied, dat de inzet van de oorlog vormt, en dat is, in eerste en laatste instantie, West-Europa. De ‘koude oorlog’, die nu aan de gang is, gaat al om dit gerantsoeneerde gebied. (Libertinage. Jaargang 1. 1948)
• Niemand kan in de toekomst zien. Laat men zich echter niet de illusie maken, dat het Noord-Atlantisch Pact de zogenaamde koude oorlog in een toestand van harmonische samenwerking zal doen veranderen. Wat dat betreft is de ‘permanente vrede’ niet dichter bij gebracht. Het staat echter te vrezen, dat evenmin het gevaar verdwenen is, dat de koude oorlog op een of ander ogenblik in een gewapende oorlog kan omslaan; integendeel, de mogelijkheid bestaat, dat dat gevaar eer groter dan kleiner geworden is. (De Gids. Jaargang 112. 1949)
• De „koude oorlog” kost Amerika per jaar ten minste 10 miljard dollar, aldus heeft senator M. A. Tydings (democraat uit Maryland) en voorzitter van de senaatscommissie voor de strijdkrachten voor de radio meegedeeld. (Nieuwe Haarlemsche courant, 05/04/1949)
• Zowel in de marxistische wereld als in de koude oorlog is de naam van Tito symbool geworden van een streven naar zelfstandigheid, dat in geen van de tegenstrijdige kampen genade vindt. (De Nieuwe Stem. Jaargang 5. 1950)
• De tweede wereldoorlog zal zeker in de geschiedenisboeken een belangrijke mijlpaal worden genoemd, maar het zou mij niet verbazen, wanneer hij zijn naam zou gaan ontlenen aan de periode die hij afsloot en helemaal niet aan de koude oorlog die hij inluidde. (G.B.J. Hiltermann: De toestand in de wereld. 1958)
• Een „koude oorlog" tussen Frankrijk en het prinsdom Monaco, die plotseling is uitgebroken, heeft als eerste gevolg gehad, dat prins Rainier zijn eerste minister, de door Parijs aangewezen Franse minister van Staat Emile P el op staande voet heeft ontslagen en persona non grata in zijn landje heeft verklaard. (De Telegraaf, 29/01/1962)
• „Koude oorlog tegen de vakbeweging" staat met grote letters boven een artikel in de NVV-bladen van deze week, waarin het Nederlands Verbond Tan Vakverenigingen felle kritiek oefent op de Nederlandse Bankiersvereniging. (Nieuwsblad van het Noorden, 02/11/1966)
• Tijdens zijn bezoek aan president Nixon van de Verenigde Staten heeft de Sowjetrussische partijleider Leonid I. Breznjev een verklaring afgelegd die op zijn minst “historisch" klinkt. Dit gebeurde tijdens de televisietoespraak van 24 juni j.l. tot het Amerikaanse volk. Breznjev zei toen namelijk letterlijk het volgende: „De mensheid is uit het onbuigzame harnas van de koude oorlog gegroeid, dat het eens gedwongen was te dragen. De mensheid wenst nu vrij en vreedzaam te ademen." (Nederlands dagblad, 28/06/1973)
• De Russische president Breznjev heeft gisteren in een toespraak tijdens een diner ter ere van de voormalige Westduitse bondskanselier, Willy Brandt, gewaarschuwd voor een mogelijke nieuwe „koude oorlog" en de Verenigde Staten ervan beschuldigd aan te sturen op uitstel van de onderhandelingen over de beperking van het aantal kernraketten voor de middellange afstand in Europa. (De Telegraaf, 01/07/1981)
