Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 21-04-2023

konijn van Holland

betekenis & definitie

(1806) in de uitroep "iek ben konijn van Holland", toegeschreven aan Lodewijk Napoleon Bonaparte (1778-1846), broer van keizer Napoleon en destijds koning van het Koninkrijk Holland. Hij werd populair vanwege deze verspreking maar ook om zijn medeleven met de slachtoffers van een aantal rampen (de grote kruitontploffing in Leiden in 1807, de overstroming in het rivierengebied in 1809).

• ... maar dus ook lijfelijke contacten met Napoléons broer Louis [Lodewijk, bet Konijn van Holland] geweest! (Boudewijn Büch: Een boekenkast op reis. 1999)
• Lodewijk Napoleon Bonaparte (1778-1846), broer van keizer Napoleon I en koning; wist als koning van Holland (1806-1810) zelfs een zekere populariteit te verwerven onder de bevolking, voor een deel door zijn pogingen om Nederlands te spreken (‘ik ben het konijn van Holland’), voor een deel door zijn medeleven met de slachtoffers van een aantal rampen (grote kruitontploffing in Leiden in 1807, overstroming in het rivierengebied in 1809) (Piet de Rooy: Republiek van rivaliteiten. Nederland sinds 1813. 2002)
• De man die namens zijn broer, de keizer, de nodige Franse wetgeving introduceerde en zich in gebroken Nederlands ‘konijn van Holland’ noemde. Dat is het beeld dat in de collectieve herinnering overbleef van Lodewijk Napoleon (1778-1846). Precies tweehonderd jaar na zijn aantreden als monarch verscheen een hele reeks uitgaven en heruitgaven die de Bonaparte-telg en zijn eega Hortense meer smoel geven. (tijdschrift Biografie Bulletin. Jaargang 17. 2007)
• De nieuwe koning deed zijn best om Hollands te spreken, en noemde zich zodoende 'konijn van Holland'. Bijna alle aanzienlijke inwoners stelden zich gehoorzaam op tegenover deze sympathieke Fransman. (Dorine Hermans & Daniela Hooghiemstra: Voor de troon wordt men niet ongestraft geboren. 2010)
• Dat was – los van 's mans hang naar pracht en praal en gebrekkige beheersing van het Nederlands (hij zou zich in plaats van de koning 'het konijn van Holland' hebben genoemd) – wederzijds best goed bevallen. (Paul van der Steen: Ware grootheid, schamele kleinte: twee eeuwen Nederland. 2013)
• Koning Willem-Alexander sprak de aanwezigen toe in het Frans, wat hem heel behoorlijk afging. Hij verwees naar zijn illustere voorganger, Lodewijk Napoleon, die als koning van Holland twee eeuwen eerder zijn intrek in het Paleis op de Dam nam. Van hem is bekend dat hij na enkele taallessen van de letterkundige Willem Bilderdijk trots prevelde: 'Ik ben konijn van Holland!'.(De Volkskrant, 15/04/2023)