Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 02-10-2020

kijkbuis

betekenis & definitie

1) (1964) (inf.) televisie. Andere populaire benamingen voor de beeldbuis: bak*; beeldpijp*; blauwe* cycloop; blauwe* oog; doos*; dwangbuis*; hondenhok*; huilbuis*; jammerkast*; kassie*; kiekerekiek*; kijkdoos*; kijkkast*; kwelbuis*; leugenkast*; lullefisie*; magische* oog; melkglas*; treurbuis*; verrekijk*. Televisiekijkers worden soms bestempeld als bankaardappelen*; beeldbuizerds*; couch* potatoes; kijkbuiskinderen*; kijkvee*; teletariaat*; verrekijkers*. Een tv-presentator is een buismuis* of een pratend* hoofd.

• Volgende week zaterdag, 7 maart 's avonds, komt Johnny Kraaykamp op de kijkbuis als komiek. (Algemeen Dagblad, 26/02/1964)
• Kijkbuis, teevee. (Rouke G. Broersma: Recht voor z’n raap. Jargonboek voor hippe en andere vogels. 1970)
• En net als bij de Vlaamse televisie ging het er bij de Nederlandse omroepen om 's avonds een zo groot mogelijk publiek aan de kijkbuis gekluisterd te houden. (Paul de Wispelaere: Een Vlaming bekijkt Nederland. 1972)
• ... bij de volgende verkiezingen, niet tegen op te shaken valt en dat de lekkerste plekjes op de lijst naar lieden zullen gaan die dag in dag uit op de kijkbuis in onze huiskamers binnenvallen zonder aan te bellen. ... (Erwin Mortier: Pleidooi voor de zonde. 2003)
• … via het televisiescherm had hij tekens ontvangen en het was diezelfde kijkbuis die hem tot de moord en het kannibalisme opgeroepen had. (Pjeroo Roobjee: Een mismaakt gouvernement. 2010)

2) (1970) (comp.) beeldscherm. Synoniem: kijkpijp.

• Zeg 'kijkpijp' of 'kijk- buis' in plaats van beeldscherm, 'draaidoos' in plaats van disk-drive en gebruik 'doordrukstrip' of 'ram- plank' ... (Jan Kuitenbrouwer: Turbo-taal: van socio-babble tot yuppie-speak. 1987)