Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 11-04-2022

ijzerwinkel

betekenis & definitie

1) (2005) (pol.) Ministerie van Defensie. Syn.: Luizenhuis*.

• Bij militaire operaties is de minister van Buitenlandse Zaken de eerstverantwoordelijke. Niet voor niets noemen diplomaten het ministerie van Defensie ‘de ijzerwinkel’. Buitenlandse Zaken bepaalt het beleid, Defensie levert vervolgens mankracht en materieel. (De Volkskrant, 29/10/2005)
• Minister Kamp (Defensie, VVD) heeft zaterdag uitgehaald naar het ministerie van Buitenlandse Zaken. Aanleiding was een artikel in de Volkskrant, waarin diplomaten van Buitenlandse Zaken werden opgevoerd die Defensie ,,de ijzerwinkel'' van hun eigen ministerie noemen. Kamp noemde de uitspraken ,,stuitend en denigrerend.'' (NRC.nl, 31/10/2005)
• Hij zou de wereldpolitiek aan collega Ben Bot (CDA) moeten overlaten en zich beperken tot zijn militaire 'ijzerwinkel'. (Elsevier, 12/11/2005)
• Van Middelkoop zit er dus wat anders in dan de premier en de minister van buitenlandse zaken, die in andere kaders opereren en Defensie in het ongunstigste geval slechts als de ’ijzerwinkel’ beschouwen. (Trouw, 17/01/2009)
• Ik begrijp wel waarom de staatssecretaris in zijn eerste reactie op het plan van de PvdA-fractie "In dienst van Nederland, in dienst van de wereld" vooral ingaat op het materieel. Ik hoorde iemand zeggen: ze reageren toch altijd vooral op de gevolgen voor de ijzerwinkel. Het is een beetje een pavlovreactie van de staatssecretaris en daarom hoor ik toch ook graag van hem dat hij onderkent dat wij ons vooral moeten richten op het ambitieniveau van Defensie in relatie tot mensen. (https://zoek.officielebekendmakingen.nl/kst-31200-, 15/11/2007)
• Dit was opnieuw schadelijk voor de operatie die, naar de TFU met het vorderen van de tijd ontdekte, niet zozeer draaide om wederopbouw of het bestrijden van de Taliban, maar heel concreet om het pacificeren van een lokale stammenoorlog met als inzet de bestuurlijke posities in de provincie en de greep op de opiumteelt en opiumhandel. Tot slot riep het ontbreken van een militaire strategie en van een strategisch narratief dat de steun van de publieke opinie voor die strategie zou kunnen werven, het onzuivere beeld op dat Buitenlandse Zaken het politieke beleid voor zijn rekening nam en Defensie alleen maar goed was voor de 'ijzerwinkel'. (www.kvbk.nl/thema/strategie-geschiedeni, 25/05/2016)

2) (1999) (Vlaanderen, sch.) veel medailles op de borst gespeld. Vgl. blikwinkel*; fruitsalade*.

• Oudstrijders hebben heel hun ijzer(blik)winkel wel eens op hun borst hangen. (Jack de Graef: Het Antwerps dialect van dezekestijd tot in de 21e eeuw. 1999. 11e druk)
• (Herman J. Claeys: Vlaams Dialecten woordenboek. 2001)
• aazerwinkel (veel medailles). (Freddy Michiels: Het Groot Sinjorenboek. Woordenlijst Antwerpse taal. 2006)
• Hij poetst zijn medailles op. Ze doen zijn hemd altijd zo vervelend scheef hangen. Met zijn wijsvinger maakt hij een snor in de spiegel. "Gegroet, mein Führer!" Hij rinkelt met zijn ijzerwinkel. (Stefaan Van Laere: Leve Tom Boonen! 2015)

3) (2000) (vnl. Vlaanderen, sch.) beugel. Vgl. bekhek*; buitenboordmotor*; plakvanger*; staalhapper*; treinspoor*.

• Ijzerwinkel: beugel. (Jongerentaal in De Morgen, 23/02/2000)
• Gij zevert met die ijzerwinkel in uw mond, spot Jules. (Monika van Paemel: De koningin van Sheba. 2008)
• .... linguale beugel waarbij de hele ijzerwinkel onzichtbaar aan de achterkant van je tanden wordt gemonteerd. (Daphne Deckers: De dikke van Daphne: over zwanger zijn en moeder worden. 2018)

4) (1989) (wielr.) wirwar van omgevallen fietsen; massale valpartij.

• (Marc De Coster: Wielerwoordenboek. 1989)
• (Wim van Rooy, Fons Leroy & Sam van Rooy: Wielerwoordenboek. 2010)
• IJzerwinkel - Vlaams voor de wirwar aan fietsen die kan ontstaan na een massale valpartij. (Wieleralfabet in NRC.nl, 17/09/2012)
• (Patrick Cornillie: Met de tong op de guidon. 2015)
• Zodoende moest ik het eerst bekopen in de toiletten, want ook daar gebeuren er soms dingen die het daglicht niet mogen zien, om vervolgens op de dansvloer gesleurd en getrokken te worden, de mensenmassa verbijtend, de nukken en grillen van 'the big boss' erbij nemend om dan de meest genante, hilarische valpartijen te beleven die een ijzerwinkel zich kan voorstellen. (www.bloggen.be/satine1, 03/01/2019)