Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 31-05-2023

het weer van alle mensen

betekenis & definitie

(1962) (cliché) droog weer met harde wind en veel bewolking; typisch grijs Nederlands weer. Uitdrukking gelanceerd door Gerard Reve. Vgl. goed weer om een erfenis te delen.
De grote Nederlandse volksschrijver Gerard Reve heeft nog tal van andere woorden en uitdrukkingen gemunt of alleszins populair gemaakt: artiesteningang*; geheime* deel; genabbi*; het is gezien*, het is niet onopgemerkt gebleven; herendeel*; hoei boei*; jachthoorn*; jongensdeel*; karpatenkop*; lidcactus*; liefdesdeel (-dolk)*; liefdesopening*; polderaap*; publieke* opening; takki-takkiland*; uitrusting*; verrekijk*; vossenhol*; waterstijfje*; witkwast*; woelrat*.

• De paar uur voor de receptie, te kort om nog iets te ondernemen, breng ik starend door. Koud is het niet. Het is opgehouden met regenen, maar het gaat harder waaien. De wind verspreidt of vervormt de geluiden van het verkeer. Af en toe schuiven de wolken vaneen en daalt er een onwerkelijk, geel licht op de aardkorst neer, en de hemel ziet er even dreigend uit als op een ets: het is ‘het weer van alle mensen’, waarbij een stoet van herinneringen zijn onontkoombare cirkelprocessie begint. (Tirade. Jaargang 6. 1962)
• Huize Algra, Dorpsweg 34-36, G., gemeente W., Woensdag 1 juli 1964. In de zekerheid des Doods, maar in de onzekerheid van de ure van dien, heb ik besloten dat ik niet langer mag wachten, maar dat ik vandaag nog, op ditzelfde ogenblik, te kwart over één in de namiddag, bij een zoemende wind en een telkens tot ‘het weer van alle mensen’ openscheurende hemel, door het neerschrijven van deze en geen andere zin, Het Boek Van Het Violet En De Dood moet beginnen, opdat, wanneer de Dood mij zal hebben ingehaald, er misschien van alles wat ik eens zou moeten bekennen, althans iets, zij het een allergeringst, onduidelijk en ternauwernood begrijpelijk deel, op schrift gesteld zal zijn. (Gerard Kornelis van het Reve: Brief uit het verleden. In: Tirade. Jaargang 8. 1964)
• Het was tamelijk zonnig weer, en ook woei er een bries, en de hemel betrok wel degelijk telkens voor enkele minuten, maar het was toch nog niet het ‘weer van alle mensen’ - daarvoor was het al iets te koel, terwijl de wind niet onstuimig genoeg was, en onmachtig bleef om zand of stukken papier op te tillen, laat staan, met schurende en ritselende geluidjes over het straatdek te doen rondwervelen. (Tirade. Jaargang 10. 1966)
• Af en toe schuiven de wolken vaneen en daalt er een onwerkelijk, geel licht op de aardkorst neer, en de hemel ziet er even dreigend uit als op een ets: het is ‘het weer van alle mensen’, waarbij een stoet van herinneringen zijn onontkoombare circelprocessie begint. (Gerard Reve: Op weg naar het einde. 1963) (herdruk 1990, p. 18)
• Maar laat ons deze treurige zaak verder laten rusten, want ik ben al bedroefd genoeg. Het is, voor de zoveelste keer, ‘het weer van alle mensen’. (Gerard Reve: Op weg naar het einde. 1963) (herdruk 1990, p. 141)
• In de daarop volgende Brief uit het verleden laat hij zich minder dubieus uit. Hij heeft besloten dat hij ‘vandaag nog, op ditzelfde ogenblik, te kwart over één in de namiddag, bij een zoemende wind en een telkens tot “het weer van alle mensen” openscheurende hemel, door het neer-schrijven van deze en geen andere zin, Het Boek Van Het Violet En De Dood moet beginnen (...). (Klaus Beekman, Mia Meijer: Kort Revier. Gerard Reve en het oordeel van zijn medeburgers. 1973)
• Een koele dag op de Hoge Veluwe, bijna 'het weer van alle mensen' met langs de hemel , voortjagende wolkenformaties die af en toe openscheuren om fel zonlicht door te laten, zodat je, als je je ogen een weinig toeknijpt, de illusie hebt dat het een stralende zomer is, als op een zinderend schilderij van Vincent van Gogh. (Het vrije volk, 14/07/1984)
• Misschien moet M. Verzélewel uit Diemen zich troosten met de woorden van G. K. van 't Reve, die sprak over „het weer van alle mensen". En zeker blij zijn dat ze/hij niet in Engeland woont. Daar regent het alle dagen katten en honden. (De Volkskrant, 07/11/1985)
• Misschien begint zich in onze taal iets te roeren met Gerard Reve's uitdrukking 'het weer van alle mensen', die, meen ik, een winderige, zachte, halfbewolkte westenwindsfeer aangeeft. (Trouw, 01/03/1986)
• Wat hier plotseling opdoemt is de spleen van Baudelaire en andere gedoemde dichters, de atmosfeer van ledigheid en verveling, die wordt bepaald door het ‘weer van alle mensen’. Deze zo typisch reviaanse ambiance wordt concreet in een vast en klein bestand aan beelden. (Jaap Goedgebuure: Nederlandse literatuur 1960-1988. 1989)
• Maar boven aan de lijst staat zonder twijfel Gerard Reve, die onze taal verrijkte met gevleugeld geworden clichés als Het weer van alle mensen en Het is weer niks als narigheid en er komt weer geen normaal mens in voor, maar ook met historische zinnen als Het is gezien, het is niet onopgemerkt gebleven. (Onze Taal. Jaargang 65. 1996)
• Er komt de hele dag al regen aan, maar het regent niet. Het weer van alle mensen. (De Volkskrant, 22/04/2013)
• Op de ochtend van de heropening van het Rijksmuseum werd Wim Pijbes (52) wakker in de linker torenkamer van het Conservatorium Hotel in Amsterdam. Hij stapte uit bed, om half zeven, en liep naar het raam om het gordijn opzij te schuiven. Het was het weer van alle mensen, onbestemd, geen zon en regen. (De Volkskrant Magazine, 21/12/2013)
• Hoewel weerlieden de omgangstaal geregeld verrijken, is 'een klap onweer' nog wel typisch meteorologenjargon. De uitdrukking is dus nog niet doorgedrongen tot 'het weer van alle mensen', waar iedereen weleens zijn zegje over doet. (Trouw, 10/12/2014)
• (Inez van Eijk: Voor niks gaat de zon op. En zo is het. 2019)
• Zie ze daar staan bij hun racefietsen, innig tegen elkaar. Zijn arm is om haar schouder geslagen. Op de achtergrond een wijds water. De klinkertjes onder de voeten glimmen. Ze zijn goed ingepakt tegen de kou. Het is niet bepaald het weer van alle mensen, maar ze stralen. (De Volkskrant, 01/12/2020)