Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2025)

Gepubliceerd op 26-11-2024

de paal door de oven steken

betekenis & definitie

(18e eeuw, vero.) te gronde richten; failliet (doen) gaan.

• De schipper heeft de kooi lek gevaren. Dat is, hy heeft het zo gemaakt, dat hy 't daar niet houden kan, hy is ontschippert, of schipper te voet geworden. Men zegt dat ook: Hy is van de plegt gerolt. Niet ongelyk staat het geschapen met een bakker, die de paal door den oven heeft gesteken. (Carolus Tuinman: De oorsprong en uitlegging van dagelijks gebruikte Nederduitsche spreekwoorden. 1720)
• De man is ten onder gegaan: is door de mande, zit op het zand, is op de straat geboerd, is er doorgeboerd, heeft de paal door den oven gestoken, heeft gedaan met zingen, houdt geenen lepel om er uit te eten, zijn bolleken is afgesponnen, zijn molen is door de vang geloopen. (Amaat Honoraat Joos: Schatten uit de volkstaal. 1887)
• (Joh. H. Mooyman: 15000 spreekwoorden, uitdrukkingen en zegswijzen. 1949)
• Vergelijk: mosterd na de maaltijd. En: 'de paal door de oven steken', in de betekenis van zich te gronde richten. (Eilanden-nieuws. Christelijk streekblad op gereformeerde grondslag, 26/07/1991)

< >