Woordenboek van Populair Taalgebruik

Marc De Coster (2020-2024)

Gepubliceerd op 18-05-2023

de gevreesde ziekte

betekenis & definitie

(19e eeuw) (euf.) oorspr. de benaming voor pokken, daarna lange tijd gereserveerd voor kanker, maar tegenwoordig ook gebruikt wordt om aids of dementie mee aan te duiden. Niettegenstaande er over deze ziektes nog steeds op een haast heimelijke manier gesproken wordt, is de benaming een cliché geworden. De pest werd in de 16e eeuw de 'kwade ziekte' genoemd. Zie ook: vrouwenziekte*.

• Europa staat intusschen, wat de uitgebreidheid dezer gevreesde; ziekte betreft, bovenaan. Bijzonder hoog Is het sterfte-percentage tengevolge van kanker te Parijs; alle tien dagen sterven daar 105 personen aan deze ziekte. (De Gooi- en Eemlander, 10/03/1923)
• Heeft u gisteravond p naar de TV gekeken? Dr. Van Swol sprak over de gevreesde ziekte: KANKER.' (Algemeen Handelsblad, 16/12/1961)
• Kinderverlamming werd polio, vele mensen durven het woord kanker niet uitspreken en hebben het dan over „die gevreesde ziekte, u weet wel. (Het Parool, 15/05/1968)
• Verhelderend boekje over gevreesde ziekte. (De waarheid, 27/08/1976)
• Homo-haters Guns N Roses op een Aids-festival dat een eerbetoon wil zijn aan een man die niet eerder het lef had om er voor uit te komen dat hij de gevreesde ziekte onder de leden had dan op het moment dat zijn gesloopte lichaam in de klauwen van de dood was terecht gekomen en al over de rand van het graf getrokken. (Oor, 02/05/1992)
• En tegenwoordig vermijdt men wel het woord kanker en spreekt men van een tumor of van de gevreesde ziekte. (Cor Van Bree: Historische taalkunde. 1996)
• ziekte, (de gevreesde - ) benaderende omschrijving van kanker. Er was een kennelijke angst, het begrip kanker tot uitdrukking te brengen. Me moeder die is al vroog 'esturreve want jee, die 'a' de gevreesde ziekte: mijn moeder is al jong gestorven want kijk, ze had kanker. (Piet Spaans: De spreektaal van de Scheveningse kustbewoners. 2004)
• Was kanker jarenlang de gevreesde ziekte die men niet bij name uitsprak – men had het aanvankelijk alleen maar over de gevreesde ziekte en later over ca – tegenwoordig lijkt dementie de gevreesde ziekte te worden. (Hans Stolp: De verborgen zin van dementie. 2015)