(1977) (arbeidsvoorwaarden) systeem waarbij werknemers zelf bepaalde bijkomende arbeidsvoorwaarden kunnen kiezen, bijvoorbeeld extra vrije tijd, hypotheekaflossing, bedrijfssparen. De term verwijst naar het gevarieerde ‘menu’ dat de werknemer voorgeschoteld krijgt. De methode werd voor het eerst toegepast in de Angelsaksische wereld. John Algeo geeft in zijn “Fifty Years among the New Words. A Dictionary of Neologisms” al een vindplaats uit 1963. Andere vindplaatsen dateren uit de jaren tachtig van de twintigste eeuw. Volgens de Random House Dictionary zou de term opgekomen zijn in de periode 1985-1990. De eerste vindplaats hierna spreekt dit tegen.
• De werknemers moeten de onderdelen waaruit hun salaris is opgebouwd zelf kunnen uitkiezen, net als bij een maaltijd in een cafetaria. Prof. dr. Henk Thierry van de Universiteit van Amsterdam, introduceert vandaag op het congres Work, Performance and Pay in Den Haag zijn „Cafetariaplan". (De Telegraaf, 14/09/1977)
• Bij het cafetariaplan bepaalt elke werknemer zelf het aantal te werken uren per dag, het aantal per week te werken dagen en het aantal te werken weken per jaar. Wanneer aldus in totaal minder wordt gewerkt dan het normale jaargemiddelde, vindt evenredige loonsvermindering plaats. Bij het roulatiesysteem is het mogelijk de 40-urige werkweek te handhaven, door in plaats van 8 uur 10 uur per dag te gaan werken. (Algemeen Dagblad, 19/03/1980)
• De heer H. Thierry van de vakgroep kwam met het zogenaamde , “cafetariaplan". Hij is van mening dat de werknemers de gelegenheid moeten krijgen periodiek, bijvoorbeeld jaarlijks, een keuze te maken uit alternatieve inkomensbestanddelen. Het gaat daarbij om een relatief bescheiden gedeelte van het totale individuele inkomen, bijvoorbeeld twee procent. De werknemers moeten onder meer kunnen kiezen uit een kortere werkweek, meer vakantie en het opsparen van extra vrije dagen over verschillende jaren met het oog op educatief verlof. Thierry denkt ook aan de mogelijkheid bepaalde onkostenvergoedingen anders te regelen of een andere pensioengrondslag toe te passen. Er zijn diverse bedrijven en organisaties die een dergelijk systeem overwegen, maar nergens is men daar al toe overgegaan. (Nederlands dagblad, 03/11/1981)
• Indertijd sloot het van origine Amerikaanse chemieconcern DOW Chemical individuele arbeidscontracten af met haar werknemers. Daarmee had DOW de primeur van wat het ‘cafetariaplan’ is gaan heten. Iedereen heeft er een zekere vrijheid bij de keuze van het eigen pakket arbeidsvoorwaarden. De bonden steigerden, de Industriebond FNV voorop. Ze riepen in koor dat dit slechts een mombakkes was voor het eigenlijke doel: hen buiten de deur houden. (Elsevier, 1903/1990)
• Het verzekeringsconcern Centraal Beheer biedt als eerste bedrijf arbeidsvoorwaarden op maat. Met het uit Amerika overgewaaide 'cafetaria-systeem' moet hoger personeel worden gelokt. „Met betere arbeidsvoorwaarden kan het bedrijf de concurrentieslag aan." (NRC Handelsblad, 13/02/1992)
