(1902) (sch.) (meestal aangevuld met allerlei nonsensicale zinnen, bijvoorbeeld: ‘toen hij zag dat zijn zoontje rood haar had; en hij draaide drie keer aan het stuur; en hij legde zijn door de zon gebruinde gebit op tafel; toen hij zijn hand tussen de dijen van de jonkvrouw liet glijen '. Er bestaan ongetwijfeld nog meer varianten. De frase betekent zoveel als: zie je wel! Het is een soort zeispreuk volgens het stramien van 'en de boer, hij...'
Vaak als kreet van grote verbazing of tevredenheid. Wellicht is het een zinspeling op de zinsnede ‘On l’a vraiment écrit: Ah! ah! dit Don Manuel en portugais’ uit ‘Le Collier de la Reine’ (1849) van Alexandre Dumas (de auteur van o.a. 'de drie musketiers' en 'De graaf van Monte Christo'). In 1849 verscheen een Nederlandse vertaling van Dumas boek onder de titel 'Het halssnoer van de koningin'. Vertaler was een zekere J.F. Bosdijk. Maakte hij in het Nederlands van de Portugese 'don' een graaf en van 'portugais' Spaans?
•En gisteren was ’t maar de Sherlock Holmes van v. Sprinkhuyzen, een Sherlock Holmes, verdeeld over vijf niet bijzonder heldere bedrijven, met licht- en muziekeffecten, met nu en dan een stijl die naderde aan het bekende genre: “ha, ha” lachte de graaf in ’t Spaansch…. (Leidsch dagblad, 07/04/1902)
• Het minst kan mij de vrij groote, moderne Don Quichote-parodie ‘De vier musketiers’ bekoren, die het type der opgeschroefde Fransche ridderverhalen aan den kaak stelt, met zijn snoevende vecht-‘ridders’ en hun ‘tien duels voor een dubbeltje;’ ‘de dame in de karos’, de intriges aan 't hof, de geheimzinnige ridder, enz. enz. enfin: het romantype, van Ha, ha, lachte de graaf op z'n Spaansch met een Italiaansch accent in z'n welverzorgde puntpaard! (Elseviers Geïllustreerd Maandschrift. Jaargang 30. 1920)
• Ha!!!! Ha!!!! lachte de Graaf in ‘t Spaansch. Zoo zal nu heel Rotterdam lachen om de reuzen-koopjes, die ze nu kunnen koopen bij Aron Van Zanten’s Kristalhuis. (advertentie in de Nieuwe Rotterdamsche Courant, 18/11/1927)
• "Aha lachte de graaf in 't Spaans" knorde Kaatje. (De Vrije Alkmaarder, 23/11/1946)
• (A. Roekoe: Ha, Ha, lachte de graaf. Humoristische Vaderlandse Geschiedenis, Assen 1954)
•Ik weet nu waar Abraham de journalistieke mosterd haalt, waar hij zijn pen in doopt. Toen ik mijn eerste schreden iis de journalistiek zette, waarschuwde mij een hartelijk, weldenkend man: „Let altijd maar goed op, dat je niet schrijft als Dumas!" Ik informeerde wat hij bedoelde en hij citeerde met 'n juichende flikkering in de ogen: „Haha, lachte de graaf in het Spaans opdat de anderen hem niet zouden verstaan". (Amigoe di Curacao, 04/01/1964)
• 'Aha, lachte de graaf!' riep de evangelist. 'Zijn boodschap is u toch niet te onbekend ... (Heere Heeresma: Geef die mok eens door, Jet!: Eeen avontuurlijk verhaal vol gruwel en geweld. 1968)
• Ha, ha, lachte de graaf in het Spaans en doorstak zijn vrouw met de punt van een wollen deken. (Cabaretfestival Cameretten, 28/10/1979)
• Aha! Aha, lachte de graaf in het Spaans en toen hij ontwaakte, was hij een lijk (en hij kwispelstaartte met zijn neus, en schoof zijn pruim eens op). Aha, lachte de graaf in 't Spaans met een Engelse glimlach om zijn Franse mond (met een licht Frans accent terwijl hij met zijn handen op de rug de krant liep te lezen). (Inez van Eijk: Zo lust ik er nog wel een. 1980)
•Voorstelling: Clavigo. Door Globe. In: Stadsschouwburg Utrecht, 13 en 14/10; Cultureel Centrum De Kolk, Assen, 16/10; daarna tournee. Lachte de graaf in het Spaans, schoot door ntijn kop toen ik Arthur Boni hoorde lachen in de eerste scène van Clavigo. Die zin over de lachende graaf zou me gezelschap blijven houden terwijl Goethes treurspel zich ontrolde. Clavigo, de titelheld, is een jonge journalist die in het achttiende-eeuwse Spanje furore maakt met een eigen weekblad. (De Volkskrant, 13/10/1986)
• De speler begroet een zet van zijn tegenstander met een verrast ‘aha!’, waarop de ander antwoordt: ‘lachte de graaf in ‘t Spaans.’ Deze eenvoudige vorm van humor komt alléén in schaakkringen voor, maar wekt daar dan ook de diepste voldoening. (Godfried Bomans: Adviezen van een oude rot & ander sportief proza. 1988) (p. 58)
• Als een Nederlander pijn heeft zegt hij Au!, de Angelsaks zegt Ouch! en de Zuid-Afrikaan Eina!, maar als ze lachen roepen ze allemaal Haha!, net als de graaf in het Spaans. (Frans Kellendonk: Het complete werk. 1992)
• (Inez van Eijk: Als m'n tante een snor had... Meer dan 8000 gelijkhebbers, afhouders, dijenkletsers en andere uitdrukkingen uit de Nederlandse taal. 1995) p. 65
• Thuis zeiden wij wel: “Haha! lachte de graaf in het Spaans.” Gisteren keek ie-mand me verbijsterd aan toen ik dat riep. Misschien issie wat zeldzaam (slechts twee hits bij Google), maar zó vreemd vind ik ‘em nu ook weer niet. (www.hornstra.com, 10/08/2004)
• In de rubriek "mijn vader zei altijd" heb ik er nog wel een. Mijn vader zei altijd: Haha lachte de graaf in het Spaans, omdat hij geen andere taal machtig was. (www.jasperscryptogrammensite.com, 25/09/2005)
• Als iemand een verhaal vertelde waar je niets mee kon, zei mijn moeder altijd: “‘Aaah’, lachte de graaf in ’t Spaans, en hij liet zijn door de zon gebruinde tanden zien.”
Ook genoemd: “‘Aaah’, lachte de graaf in ’t Spaans, toen hij de billen van de gravin zag.” (Jaap Toorenaar: Mijn moeder zei altijd. De mooiste uitspraken van onze ouders en grootouders. 2015)
