(dolorosa juxta crucem : Diep bedroefd stond de Moeder naast het kruis) zijn de beginwoorden van een gezang ter ere van Maria als Moeder van Smarten, tegenwoordig met vrij grote stelligheid toegeschreven aan de Italiaanse minderbroeder Jacopone da Todi. Het komt als sequentie voor in de missen van de Zeven Smarten van Maria op Vrijdag na Passiezondag en op 15 Sept, en wordt eveneens gezongen bij een openbare kruiswegoefening.
Naast de ontroerende Gregoriaanse melodie bestaan er vele meerstemmige toonzettingen van beroemde musici o.a. van Palestrina, Haydn, Rossini, Verdi, Dvoràk.
