vindt men o.a. bij ratten, muizen, honden, runderen en schapen; deze ziekten zijn van geringe betekenis. De overbrenging van de smetstof geschiedt waarschijnlijk altijd door uitwendige parasieten (bijv. luizen).
Vele onderzoekers rekenen deze smetstoffen tot de vira.Lit.: Gildemeister, Haagen en Waldmann, Handbuch der Virus-Krankheiten (1939).
